E
Ertanpel
S
serhan
değerli yorumlar için çok teşekkür.
Şimdi olayı biraz açalım. İlk önce kitchenaid miksere özendim. Şu nane:
Fakat biraz araştırınca ve bu arada ben de hamur yoğurma işinin cıcığını çıkarınca, bu tenekenin tezgah üstünde boş boş yer kaplayan ve konu komşuya hava atmaktan başka işe yaramayan, buldumcuk olmuş ev kadını ablalara hitap eden bir zımbırtı olduğunu gördüm. Zira 1kg sert ekmek/simit hamuru ile dahi başedemiyor. Hamur kancaya dolanıyor ve saçma sapan bir hale geliyor. Tamam kabul güzel kek hamuru yapıp yumurta çırpıyor, ama onlarla işim yok.
Piyasada ben bu işe soyunduğumda çok kaliteli ve fiyatı 1000-1500TL arasında dolanan 5-10 kg'lık çatal kollu makinalar vardı. Şu anda da 10'luğu 1750 olur 2000TL olmaz. Ama çatal kollular kapasitelerinin yarısının altında hamuru çeviremiyor. 5'lik spiral mikser 300 gram, 10 luk 750gram 15-20likler ise 1-1,5kg arasında hamuru dahi çevirebiliyor. Yani 20kg kapasitesine sahip spiral makina 1 bilemedin 1,5 kilo undan hamur yapabilirken 5kg'lık çatal kollu 2,5kg'dan aşağı iş yapamıyor. Bir de hamuru işleme kalitesi var tabi.
Yerli üretimlerde potlu (sanırım kıyıcı koymuşlar) set üstü 5'lik spiral makineler 7-8bin TL civarı. Tek devir tek motor olanlar 4-5bin.
Ancak iyi bir hamur için 10-15dk (una ve diğer bir sürü değişkene göre) 90-110 devir arasında, sonraki 10-15dk'da 200-210 devir ile yoğurma yapmak gerekiyor. Potlu olan makinaya güvenmedim. Tek motorlu, yani kol devrini bızıklayınca aynı oranda kazan devri de değişiyor ama kazan devri 10rpm sabit olmak zorunda. Ayrıca pot demek (kıyıcı devre var kesin) tork/güç kaybı demek.
10bin civarına (belki daha ucuza) istediğim makinalar var. Hatta cillop gibi makinalar var 3-5bine 2. elde. Pırıl pırıl. Ama elimi kolumu bağlayan 2. bir nokta var. Benim ihtiyacımı karşılayan, yani kol çift devir, kazan sabit 10rpm çalışanların tümü trifaze. Çünkü çift devir motorlar sadece trifazede var bizim köyde. (gamak/volt) Ben ise monofaze 220V enerji ile bunu çalıştırmak zorundayım. Burada 2 yol çıkıyor önüme:
1. Trifaze motora kondansatör bağlayıp kallavi bir güç kaybını sineye çekeceğim.
2. 220 mono girişli, 3ph x 220 çıkışlı bir inverter kullanacağım, tork kaybım olmayacak. (Benim yaptığım)
220'lik bir motorun potla (kıyıcı) devrinin düşürülmesine sıcak bakmıyorum, sonuçta yine güç/tork kaybı.
Ben 2. yolu seçtim. Hatta bu sayede 8 farklı hız alma şansım olacak. (VLT51'in nimetlerindenmiş, yeni öğrendim, öğreniyorum) 3 farklı anahtarı kullanıp 2üssü3=8 farklı hız... Hatta arduino ile 3 farklı röleyi farklı farklı sürerek farklı farklı programları bile hazırlayabilirim, bu da işin fantazi kısmı.
Peki neden bahsettiğiniz motorları ya da diğer üniversal motorları kullanamıyorum, hatta bu motorların içinden geçip 100 kez cebinden çıkarabilme yetisine sahip olan ç.mak. motoru bile burda çuvallıyor. Çünkü s1 sınıfı bir motor şart bana. yarım saat boyunca yük altında çalışıp of demeyecek bir motor. Bunlarda asenkron motorlar. Ç.mak motoru bile sürekli olarak 5-6dk üstü çalıştırılmıyor. Tabi bir de tork ihtiyacı var. 700W'lık aslanlar gibi bosch hilti motorunu alsam ve yük altında yarım saat çalıştırsam, tez zamanda ruhunu teslim eder. Benim aldığım 550W lık gamakın ömrü, kullanımda bir hata olmadığı sürece rulman ömrüyle sınırlı. Onda da rulmanlar değişir biter gider.
Özetle: 0,37kw bir motor alıp kıyıcı koyup (düşük devir için şart) ucuz yollu tek motor bir makina yapabilirdim elbette. Hatta kıyıcı ile de uğraşmaz, tek devir yapardım. Ama madem kendim yapıyorum, neden istediğim gibi bir şey yapmayayım? Biraz da o yüzden vurdukça tozuttu.
Şincük sistem söyle olacak: 750rpm (nominal 640) motor karıştırma kolunu döndüren gücü üretek. Motor 0,75kw VLT51 sürücü ile kontrol edilecek. Hızlı devir için 640 devirde döndürülecek ve kayış kasnak yardımıyla yaklaşık 3 bilemedin 3,1 kat devri düşüp (torku da artıp) 200 küsürle kolu döndürecek. Yavaş devir için de bunun yarısı hızla dönecek. Zaten tüm numara bu motorda. Gerisi zamanlamalar falan filan.
Kazanı ise dakikada 10 devirle döndürecek ayrı bir motor olacak. yoğurma süresince kazan dolap beygiri gibi sabit 10 devir dönecek.
Esas burayı çözemedim. 3000 ya da 1500 devir motoru 10 devire nasıl düşürmeli, hesaplı ve basit şekilde.
Burada da 0,37 gamak kullanacağım zira bu kazanı döndürecek başka bir şey bulamadım.
Sakın bana mikser ya da harç karıştırıcı motoru demeyin, yeri gelecek 30 dk falan dönecek bu kazan. En basit/standart ekmek hamuru 10 dk düşük devir 10 dk hızlı devir yoğurma ile 20 dk'da olur. Türe göre uzar da uzar...
Yazdıklarımda teknik bir sorun varsa eleştirmekten çekinmeyin, önemli zira, sonuçta uzman değilim ben de.