En ön bilgilendirme: Bu yazı normalden uzun olup, olup biraz gerekli-gereksiz teknik bilgi, biraz resim ve de tarafsız bir inceleme içerir. Bu yüzden isterseniz okumaya devam edebilir ya da bir ara okurum diye düşünüp Tavsiye forumunda keyifle vakit geçirmeye devam etmek için buraya tıklayarak forum anasayfasına dönebilirsiniz.
Ön bilgilendirme: Bu yazı söz konusu televizyonun tam kapsamlı bir incelemesi değildir. Benim için önemli olduğunu düşündüğüm veya en çok kullandığım özelliklerini tecrübe edip, deneyimlerimi sizlerle paylaşıyorum. Bu nedenle televizyon hakkında hiç değinmediğim noktalar da olabilir.
Son ön bilgilendirme: Daha önce konuyu birkaç defa açmaya çalışmış, ama mesaj karakter sınırlaması yüzünden başarısız olmuştum. Bunun için gerekli düzenlemeyi yaparak bana yardımcı olan değerli yöneticimiz
Sota'ya çok teşekkür ediyorum.
Merhaba arkadaşlar. Kanalıma hoş geldiniz. (Hep söylemek istemişimdir.
)
Vestel 55ud9360 incelemesi ile karşınızdayım. Geçen sene Nisan ayında kafamda tasarlamaya başladığım incelemeyi nihayet bugün yayınlamış bulunmaktayım. Ne zamandır forumlarda aktif olarak takılmayıp sadece izleyici olarak gezinirken, özellikle bu forumda hiçbir karşılık beklemeden, kendilerinden yardım talep eden herkese yardım etmekten mutluluk duyan birbirinden değerli üstatlarımın varlığında, hem aklı hem de bilgisi yeten birisi olarak bu incelemeyi bu forumdaki herkese bir borç bildim ve bu inceleme vesilesi ile benim de belki sizlere tv alırken, naçizane, bir faydamın olabileceğini düşündüm. Zaman ayırıp, bu uzunca yazıyı okuma zahmetinde bulunan herkese şimdiden samimi teşekkürlerimi sunuyorum.
Öncelikle tv sipariş süreci ile kısa bir bilgi vereyim. Televizyonu 2019, Mart ayında gittigidiyor üzerinden smartonline isimli satıcıdan satın aldım. 100 lira chippara hediyesi ile bana maliyeti 3400 lira oldu. Pazartesi horoz lojistiğe teslim edilen tv, Perşembe günü eve teslim edildi ve aynı gün yetkili servis gelip kurulumunu yaptı. Eşim duvara monte edilmesini istiyordu (çocuklar zarar verebilir diye) ama arkadaki giriş-çıkış bağlantılarını daha rahat kullanabilmek adına tv ünitesinde dursun dedim. Çünkü arkadaki bağlantılar aşağıya değil, arkaya bakıyordu.
Bu tvyi almadan önce 2010 yılında o zamanında parasıyla yaklaşık 1500 küsur liraya almış olduğum philips 32pfl5405 tvmiz vardı. İşin aslı, philips tvmi çok seviyordum. Gerçek 100 hz (yanlış hatırlamıyorsam Lg üretimi) ips paneli, pixel plus hd işlemci ve aktif kontrol, 2 ms tepki süresi, usb girişi, 2.1 40 watt ses sistemi (2x10 watt + 20 watt sanal subwoofer) (incelememizin konusu olan Vestel tvye kıyasla) oldukça detaylı ince ayarlara imkan vermesi ve (en çok sevdiğim) çok iyi netlik ve keskinlik verebilmesi gibi beğendiğim özellikleri vardı. Zaten o zamanlar 3d (henüz yoktu), smart gibi (bence bir tvnin önceliği önce görüntü sonra da ses olmalı, ama tabi ki herkesin bir tvden beklentisi aynı olmuyor) pazarlama taktikleri çok yaygın olmadığından tvler de esas görevlerini yerine getirmek için üretiliyordu. Bence eksik tarafları ise led olmayıp klasik ccfl arka aydınlatma olması, düşük siyah performansı, çok parlak olmaması, renk performasının tam olarak istediğim seviyede olmaması ve boyutunun küçük olmasıydı. 32 inch değil de, 40 falan olsaydı büyük ihtimal değiştirmeyi düşünmezdim çünkü hem alışmıştık artık, hem de iyi bir görüntü performansı vardı. Sd kanallarda bile görüntüyü çok iyi ölçekleyip gayet net bir biçimde ekrana veriyordu. Bunu yaparken görüntüdeki yazı veya şekillerde de herhangi bir parazitlenme yapmıyordu. Dolayısı ile belki çok mantıklı bir kıyas olmayacak ama (çünkü biri ithal ve 10 yıl önceki 32 inç fullhd model, diğeri yerli, yeni ve 4k led televizyon) yeni televizyonum hakkında yorum yaparken beklentilerimi de bu eski tvyi referans alarak inşa ettim.
Tv alırken herkes gibi ben de bir araştırma ve inceleme sürecinden geçtim. Ama bazen bu bende takıntı haline gelebiliyor. Alacağım şeyle ilgili o kadar araştırıp okuyorum ki, kendimi neredeyse onu alıp kullanmış kadar bilgi sahibi olup, doyuma ulaşıp, aman, kalsın diyebiliyorum. En son 2 ay kadar önce (Ocak 2019) kendime toplama bir bilgisayar dizmeye karar verdim. Bazen sabahlara kadar inceleme ve yorum okuduğum oluyordu. Eşim, dayanamayıp, yavrum gözlerine yazık, ne alacaksan al diyordu artık. Ama maalesef param var, gidip alayım demekle olmuyor. Sonuçta bir sürü para veriyoruz ve alacağımız üründen maksimum faydayı almaya çalışmak en doğal hakkımız. Ama tv alma süreci bu kadar sancılı geçmedi. Çünkü beklentilerimi çok yüksek tutmamıştım bu sefer. Sebebi ise fiyatlar ve kurnaz üreticiler. Mesela eski Philips televizyonum 5 serisi, yani orta seviye bir tv idi. Ona rağmen zamanına göre çok iyi özellikleri olan, dolu bir televizyondu. Öte yandan, şimdiki 5 serisini incelediğimde bana aynı özellikleri sunmuyor, ya da aynı paraya başka bir markanın belki daha az özellikli ama daha büyük ekranlı bir televizyonunu alabiliyorum.
Teknoloji – elektronik konularında teknik detaylara (öncelikle hobi olarak ve biraz da işim gereği) bir nebze de olsa hakim olduğumu düşünüyorum. Belki bir odyofil ve sinefil değilim ama göz ve kulak zevkimin ortalamanın bir tık üstünde olduğunu söyleyebilirim. Aldığım şeyi kutudan çıktığı gibi kullanmam, ondan maksimum verim almak için olabildiğince kurcalarım.
Karar verme süreci
50 hz vs 100 hz: Televizyon ararken ilk olarak yine en azından bir 100 hz olsun (çünkü gerçekten 50 hz'ye göre farkediyor) dediğimde kafama yatan model Samsung nu8000 serisi idi. Ama bu modelin 49 inç modeli 50 hz iken 55 inç modelinde 100 hz panel kullanılmış. 49 inç modeli de 100 hz olsaydı bu modeli düşünebilirdim. 55 inçlik model ise 5500-6000 lira arasında bir fiyatlandırmaya sahipti. Çok pahalı geldiği için vazgeçtim. Philipsin görüntü performansını beğendiğim için yine aynı markadan bakayım dedim ama 7 serisinde bile hep 50 hz paneller mevcut. Sonra neredeyse tüm üreticilerin üst modeller hariç 50 hz panel kullanıp, her ne kadar gerçek bir 100hz panelin yerini tutmasa da, bunu yazılımsal olarak 1000lere hatta 2000 ve üzeri rakamlara çıkarttığını gördüm. Madem 100 hz alamıyorum, o zaman kısmetimize razı olacağız, deyip hertz olayına bir nokta koydum.
Panel tipi: Eski televizyonumda ips bir panel vardı. Görüş açıları çok iyi, görüntü kalitesi ve ölçekleme iyi ama kontrastı şimdiki tvler kadar iyi değildi, koyu tonlarında detay azdı ve renkler istediğim kadar canlı değildi. Renk ayarlarını çok kurcalayınca da bazı renkler iyileşirken bazıları fazla öne çıkıyordu. Belki o zamanki teknolojiyle bu kadar oluyordu, ya da tvmin elinden gelen buydu, bilmiyorum. Sonuçta ips panellerin va paneller kadar iyi siyah ve kontrast yeteneğine sahip olmadığı herkesin bildiği bir şey. Benim aslında esas beklentim tvnin renkleri yeterince doygun vermesi ve parlak, canlı bir ekran idi. Bunu da şimdiki HDR destekleyen tüm tvler sağlayabilir diye düşündüm. Çünkü artık hdr (hdr10) uyumlu tvler bile destekledikleri teknolojilerin bir gereği olarak belli bir parlaklık seviyesini yakalamış durumdalar.
1080p vs 4k: Malumunuz, mağazalarda 4k tvlerde mağaza modunu açıyorlar, herşey olması gerektiği gibi, güzel bir manzara, göz alıcı renkler ve gerçeğe yakın görüntüler. Fullhd tvlerde de aynı şekilde. Yani her tv kendi doğal çözünürlüğünde ve bu çözünürlükte bir içerikle ödediğiniz paranın hakkını verebiliyor. Ama 4k tvde her zaman 4k içerik mi izleyeceğiz? Ya da fullhd tvmizdeki her yayın 1080p mi? Peki 4k bir tvde 480p izlersek görüntü nasıl olur? Bir ara bunu bile düşündüm. Acaba 4k tv almak gereksiz mi diye? Neticede 4k içerikler henüz 1080p içerikler kadar yaygın değil. Ayrıca 4k içerikler boyut olarak çok yer kaplıyor ve online izlemek için en az 12, 13 mbps (youtube) bant genişliği istiyor. Zaten, izlenmeye değer şekilde riplenmiş (5000 kbps ve üzeri) 1.5 saatlik bir 1080p video dosyası en az 7-8 gb yer kaplıyor. Ama 4k tvlerin hd tvlerden tek farkının çözünürlük olmadığını anlamak zor değil. HDR ve 10 bit panellerin standart hale gelmesi (bu da daha çok renk ve parlaklık ve kontrast, kısaca, dinamik aralık demek), çok kanallı sesler, çözünürlüğün artmasıyla daha büyük ekranlar, tüm bunların sonucunda da gerçeğe daha yakın renk ve görüntüler eşliğinde çok daha kaliteli bir sinema veya tv keyfi. En nihayetinde de, ecnebice "futureproof", yani geleceğe yatırım…
Marka/Model: Aklımda Samsung nu8000 serisi almak vardı. O serinin de 49 inçlik modelinde 50 hz panel kullanılırken, 55 inçlik modelinde 100 hz panel vardı. Onun fiyatı da 6000 liraya yaklaşıyor. Ama nedendir bilmiyorum (aslında biliyorum da $$$
) o kadar para vermek içimden gelmedi ve şu zamanda alacağım orta segmentteki herhangi bir televizyonun ihtiyacımı göreceğimi düşündüm.
Aklımda önceleri 49ud9200 almak vardı. Bu model Adem hocamızın övgüsüne mazhar olmuş bir modeldi. Tvyi canlı görmek için Vestel bayisine gittim. Duvarda, bu modelin üstünde de 55 inçlik olanı vardı. Bakınca arada 12 veya 13 santim kadar farkediyordu. O yüzden olmuşken büyük olsun diyerek, nette 55ud9200 aramaya başladım. Ama 9200 yerine aynı özellikteki 9360 modelini indirimde görünce hemen almış bulundum.
Lafı yeterince uzattıktan sonra, bu yazının da konusu olan televizyonumuzu incelemeye koyulalım. Tvmiz resimde de görebileceğiniz üzere Vestel marka 55 inç, yani 140 (139 da olabilir) ekran (55x2.54 cm=139.7 cm) ud9360 serisi, smart özellikli 4k led bir tv. Teknik özellikleri ise kısaca şu şekilde:
3 adet hdmi, 1adet usb 2.0, wifi, lan, bluetooth, widi (wireless display), Vestel pixellence teknolojisi, Vestel quantum renk paleti, smr 1800 hz, hdr10 ve dolbyvision, 2x10 watt ses çıkışı, A+ enerji tüketimi, Dolby audio ve Dts TruSurround ses geliştirmeleri, akıllı kumanda desteği, smart özelliğiyle (youtube, netflix, tivibu, vs.) dahili uygulamalar ve internet tarayıcısı, 4 çekirdek işlemci, dahili 4k uydu alıcısı… Vestelin kendi sitesinde ürün sayfasına baktığımda subwoofer var deniyor ama yok, ve hdr özelliği yazarken dolbyvision özelliğinden hiç bahsedilmemiş, yani yanıltıcı olabilir. Televizyon her ne kadar Vestel’in sitesinde V-UHD seri altında listelenmese de, yine sitedeki teknik özelliklerinde V-UHD var olarak belirtilmiş. 4 çekirdekli işlemcisi olmakla beraber kullanılan yongaseti hakkında da herhangi bir bilgim yok. Belki bu konuda değerli üstadlarımız bilgilendirme yapabilirler. Bu da Adem hocamızın verdiği bilgiler.
Tv ünitesinin yanında tvye bağlı şekilde bilgisayarım ve ses sitemim (2 yıldır subwoofer arızası yüzünden tamirde, parça bulamıyoruz
) var, o yüzden bu tvden esas beklentim smart veya ses özellikleri değil, yalnızca görüntü kalitesi.
Tvmizin genel tasarımıyla başlayacak olursak:
Televizyonumuzun şık bir tasarımı olup, slim yapıda ve ince çerçeveli ve şekli bumerangı andıran 2 adet gümüş renkli ayak üstünde duruyor. Bu ayaklar 30 cm uzunluğunda ve tvyi çok şiddetli sarsmadığınız sürece yere sağlam basıyor.
Tvyi kullanırken ilk dikkatimi çeken tv karşıya bakan tarafında herhangi bir bildirim (açma-kapama) ledi ve kızılötesi alıcıyı görememem olmuştu. Daha sonra servis, gelen şikayetler üzerine firmanın kumanda alıcısını tvnin alt ortasına ve yönü karşıya bakacak şekilde yerleştirildiğini söyledi. Aynı şekilde, karanlık bir ortamda film izlerken gözünüzü almasın diye kırmızı ve yeşil bildirim ledleri de sönük tasarlanmış.
Ekranın çevresinde ise telefonlardan da alışkın olduğumuz birkaç mm kalınlığında siyah bir bant var. Yeni izlenebilir ekran çerçevenin tamamını kaplamıyor. Ama bu detay kullanımda herhangi bir farklılık yaratmıyor, çünkü fark etmiyorsunuz bile.
Tvnin arkasına baktığımızda ise, hem arkada hem de yan tarafta giriş ve çıkışların olduğunu görebiliyoruz.
Yan tarafta 1 adet usb (2.0) girişi (500 mah destekli), bir adet hdmi, c+ modül girişi ve dairesel yapıda, aşağı-yukarı hareket eden fiziksel bir tuş mevcut. Tuş diyorum çünkü, çoğu televizyonda her biri için ayrı tuşlar olan tv açma-kapama, ses açma-kapama ve kanal değiştirme fonksiyonlarının hepsini, Vestel tek bir yerde toplamış. Bu yarım daire şeklindeki tuşu aşağı-yukarı hareket ettirerek veya ortasından bastırarak kapalı durumdaki tvinizi açabilir/kapatabilir ve ses ve kanal fonksiyonları kullanabilirsiniz. Zaten yanında da kullanma talimatları var. Yan taraftaki hdmi bağlantı noktası ile ilgili bir meseleyi de atlamayayım. Hdmi girişi görebileceğiniz gibi olduğu yeri ortalamak yerine sağ tarafa daha yakın konumlandırılmış. Bu da biraz kalın uçlu hdmi kablolarının ağzının bir süre sonra biraz eğilmesine ve sık sık tak çıkar yaparsanız da kablo ucunun tamamen deforme olmasına neden olabilir. Nitekim, bir kablomun ucu şu şekilde deforme olarak kullanılamaz hale geldi. Tabi bu benim hatam da olabilir, sık sık çıkarıp takmak zorunda kaldığım için.
Tvnin arka tarafındaki bağlantı noktaları ise şu şekilde:
Yan taraftaki hdmi girişine ek olarak biri Arc özellikli 2 hdmi bağlantısı mevcut. Tvmizin HDR, DB ve HLG desteklediğini düşünürsek en az bir tanesinin (belki hepsi öyledir) hdmi 2.0a olduğunu söyleyebiliriz. Ama hangisi deneyip bulmak gerek. Ayrıca bir vga, bir uydu, bir karasal anten girişi ve bir adet de komposit girişi mevcut. Kablolu ağ girini ve optik çıkışı da unutmayalım. Ben en azından hdmi girişinin kullanım kolaylığı olması açısından aşağı bakmasını tercih ederdim. Çünkü hem duvara monte edip hem de bağlantı giriş-çıkışlarını kullanmak zor olabileceği gibi, bu süreç duvar ve tv arasında yeterli boşluk kalmadığı için kabloların da eğilip bükülmesine de neden olabiliyor.
Biraz yanda subwofer çıkışı var (foto çekmeyi unutmuşum) ama içinde subwoofer yok. Yine servisin dediğine göre eski modellerde bu ızgaranın içinde gerçekten de subwoofer var iken, artık buna yer verilmiyor. 2x 10 watt gücündeki hoparlörlerimiz ise tvnin sağ ve solunda ve yanlış değilsem alt tarafa bakacak şekilde konumlandırılmış.
Kumandamıza bakacak olursak, kumandamız ise uzun ama ince olmayan bir yapıda.
Arkası üçgen yapıda tasarlanmış. Bu haliyle ister düz, isterseniz yan durabiliyor. Ortadaki yön tuşlarının ortasında ise herhangi bir tuşa bastığınızda aktif olan aydınlatma bulunuyor. Peki, bu aydınlatma herhangi bir işe yarıyor mu diye sorarsanız, cevabım, hayır. Geceleri hiçbir faydası olmuyor, sanırım sadece süs olsun diye koymuşlar. Kullanım olarak ise çok konforlu olduğunu maalesef söyleyemeyeceğim. Çünkü tuşlar yumuşak veya kaba tabirle etli değil. Tuşlara basarken verdiği hissiyat biraz sert. Özellikle ortadaki menü ve navigasyon tuşlarının kullanımı bazen hafif takılma hissi verebiliyor.
Gelelim bence bir televizyonu televizyon yapan şeye, yani görüntü kalitesine. Neticede ses veya smart özelliklerini bir şekilde telafi edebiliyorsunuz ama görüntü için aynı şeyler geçerli değil.
Yukarıda da belirttiğim gibi Samsung üretimi va panele sahip olan tvmiz, hdr10 ve dolbyvision ve hlg (hybrid log-gamma) destekli bir model. Bana kalırsa ilk ikisini, özellikle de dolbyvision desteklemesi bile televizyonu görüntü kalitesi açısından bir yere kadar yeterli yapabiliyor. Çünkü sadece dolbyvision bile teknik altyapı olarak hdr10dan daha çok şey vadediyor. HDR10 10-bit renk derinliği ve 1.000 nit parlaklığa kadar destek verirken, dolbyvision teorikte 10.000 nit parlaklık ve 12-bit renk derinliği (68 milyar renk ve renk başına 4096 renk tonu) sunabiliyor (bu değerler pratikte ise 4.000 nit parlaklık ve 10-bit renk derinliği). Yani teorikte dolbyvision hdr10’a göre 10 kat daha parlak görüntüler sunabiliyor. Renk derinliğinden bahsetmişken, televizyonumuz 8-bit + FRC (frame rate control) bir panele sahip, maalesef gerçek bir 10-bit ekrana sahip değil. Onun yerine bir nevi 10-bit taklidi yapıyor, emüle etmeye çalışıyor. Konumuzla ilgili şu küçük bilgiyi de ekleyeyim hemen. 8-bit paneller renk başına (sarı-kırmızı-mavi) 2ˆ8=256 renk tonu ve toplamda da 256x256x256, yani 16.777.216 renk üretebiliyor. 10-bit paneller ise bu üç rengin her biri için 2ˆ10=1024 ton ve 1024x1024x1024 yani kabaca 1.07 milyar renk üretebiliyor. Bu farkı ise şu resimde kolaylıkla görebiliriz.
Resimden anlayacağımız üzere, 8-bit paneller 10-bit panellere göre daha az renk üretiyor ve haliyle renk geçişleri daha belirgin. Bizim tvmiz de aslında 8-bit olmasına rağmen bu FRC teknolojisi ile 10-bit paneller ile aynı renk skalasını sunabildiğini iddia ediyor. Hemen üstteki resimde göreceğimiz üzere, renk kutuları arasındaki boşlukları bu FRC tekniği ile doldurarak, hemen altındaki renk çubuğu gibi toplamda 1 milyarın üzerinde renk sunmaya çalışıyor. Bunu da şöyle yapıyor: Renklerin de bilgisayar dilinde rakamlarla ifade edildiğini de hatırlatarak (rgb dilinde siyah=0,0,0 iken beyaz=255,255,255), 10-bitlik panelde tvmiz 100, 101, 102, 103 ve 104...(devam ediyor) kodlu renkleri gösterebilirken, 8 bitlik panel 100 ve 104 kodlu renkleri verirken aradaki (101, 102..) renkleri sağlayamıyor. Burada FRC teknolojisi devreye girip 50% 100 ve 50% 104 renkleri titreşim olmayacak kadar hızlı bir şekilde gösterip 102 kodlu rengi veriyor, daha doğrusu biz o rengi algılıyoruz. Ya da 75% 100 kodlu, 25% 104 kodlu rengi vererek 101 kodlu rengin ortaya çıkmasını sağlıyor. Yani doğal olarak vermediği tonları, diğer tonları aynı anda ekrana yansıtarak vermeye çalışıyor. Unutmayalım ki, FRC dediğimiz şey 8-bitlik bir panele ekstra bit eklemiyor, onu 10-bit yapmıyor. Aynı durum bilgisayarda da geçerli. Tvyi bilgisayara bağladığınızda da, bilgisayar onu 8-bit olarak algıladığı için Windows 10 üzerinde hdr ve wide color gamut gibi özellikleri aktif edemiyorsunuz.
Yukarıda tvmizin va panel ile geldiğini söylemiştik. Tabi günlük kullanımda da bunun faydasını görebiliyoruz. VA panellerin doğası gereği, kontrast oranı gayet yüksek (ortalama bir va panel 4k hdr tv en az 2000:1 kontrast verebiliyor, siyah tonlar ve detaylar ips panellere göre daha kolay seçilebiliyor ve genel seyir açısından izlemesi zevkli görüntüler veriyor. Her ne kadar ips paneller renkleri daha doğru verir dense de, ben renk doygunluğu ve doğruluğu açısından rahatsız edici bir şey göremedim. Ayrıca, yine panel kaynaklı yüksek kontrast sayesinde, siyahların iyi ve kontrast seviyesinin yüksek ve hdr10 desteğinin olması nedeniyle renk ayrımını da yeterince keskin şekilde yapabiliyoruz. Ama bu söylediklerim 4k hdr içerikler için geçerli. Farklı senaryolarda aynı performansı alamayabiliyorsunuz. Ben bu hdr olayında ips panellerin (local dimming olmaması şartıyla) düşük kontrast seviyeleri nedeniyle va panellere kıyasla zayıf kaldığını düşünüyorum. Dahası, genel kullanım ve film zevki olarak va panellerin daha iyi olduğunu düşünenlerdenim. Neticede, siyahlar yeterince siyah olmayınca, kontrast algısı bile çok farklı olabiliyor. Ama şunu da unutmayalım ki, HDR, yüksek dinamik aralık demek. Yani önemli olan görüntünün çok parlak veya çok koyu olması değil, en parlak ve en koyu arasındaki oranın fazla olmasıdır. Yoksa ips paneller hdr sertifikası bile alamayabilirdi. Şu iki resimden ips panel ile va panel kontrast farkını rahatlıkla seçebilirsiniz.
Va panelleri güzelce övdükten sonra biraz da dövelim. Öncelikle panel mat değil ve (özellikle gündüz ışığında) karşıdan ışık alınca bolca yansıma yapabiliyor. Bazı fotoğraflarda bunu görebilirsiniz. Konu izleme açıları olunca ise, va paneller maalesef kendini biraz salıyor. Karşıdan bakıyorsanız iyi, hoş ama açı yanlara kaymaya başlayınca renkler İngilizce tabirle “washed out”, Türkçe tabirle "dobrovski" oluyor. Va paneller, yine doğası gereği yaklaşık 20 dereceden itibaren hafiften bozmaya başlıyor. Bozma derken, görüntü aynı ama renkler soluklaşıyor ve doğallığını kaybediyor. Ekrana beyaz filtre uygulanmış gibi görünüyor. Ama genellikle karşıdan oturup izlediğim için, bu çok da abartıldığı kadar büyük sorun olmadı benim için. Sonuçta TN panelden bahsetmiyoruz. Resimde de görebiliriz.
Oyun oynamadığım için oyunlardaki performansı ya da ‘input lag’ konusu hakkında bir şey diyemiyorum ama va panelin piksel hareketlerinden kaynaklanan yüksek tepkime süreleri nedeniyle oyun için tavsiye edilmediği hepimizin bildiği bir şey. Gerçi yeni ekranlar ve üst modellerde va panel olup da çok iyi oyun performansı veren cihazlar mevcut. Ama bu tv de onlardan biri midir, sanmıyorum. Hatta bu ve benzer Vestel modellerinde oyun oynayan arkadaşlar bize bu konuda daha detaylı bilgi verebilirler.
Tvde genellikle hd, yani dijital içerik tükettiğimiz için, sinyal de analog değil, dijital olarak geliyor. Böylece eski analog yayın yapan tüplü tvlerdeki gibi, görüntüde herhangi bir kumlanma, parazitlenme, yağmur, kar vs. durumlar yaşanmıyor ve kaynak görüntüyle aynı görüntüyü alıyorsunuz. Durum böyle olunca görüntü size kadar zaten bozulmadan ulaşıyor ve (tvnizin donanım ve başarımına bağlı olarak) pek fazla ayar yapma ihtiyacı da duymuyorsunuz.
Dahili uydu performansı: Tvmiz 4k çözünürlükte olduğu için, doğal olarak 4k uydu alıcı ile geliyor. Uydu performansına kısaca değinecek olursak, hd ve üzeri çözünürlüklerde iyi iş çıkarırken, konu sd yayınlar olunca biraz zayıf kalıyor. Çok da pahalı olmayan bir yerli tvden bekleneceği şekilde, 4k üst ölçekleme gibi şeyler de yok. Hd olmayan kanallarda özellikle kanal logosunun etrafında parazitlenmeler olabiliyor. Tabi kanaldan kanala da farklılık gösterebiliyor. Fox sd yayında görüntü hafif bulanık iken, trt çocuk kanalında logo kısmında mpeg noise da denilen parazitlenmeler mevcut. Bunu kısmen de olsa görüntü ayarlarından telafi etmemiz mümkün. Tv belki fullhd çözünürlükte olsa sd yayınlardaki bu sıkıntılar fazla göze batmayacak ama söz konusu fullhdnin 4 katı bir çözünürlük olunca bu sorunlar kaçınılmaz oluyor. Sd yayını da 4kya göre ölçeklemek de her uydu alıcısının yapabileceği bir iş değil. Bu konuda tv ile hediye edilen digiturk aboneliği ile verilen humax marka hd uydu alıcısının sd yayın performansı çok daha iyiydi. Dahili uydu alıcısının kanal geçişleri ise yaklaşık 3 saniye sürüyor. Genelde kanal değiştirince önce 2 saniye kadar sonra ses, 1 saniye kadar sonra ise görüntü geliyor. 1800 SMR (Super Motion Rate) olayı ise biraz kağıt üzerinde kalmış sanki. Sadece bir kere hareketli bir sahnede ghosting effect yaşadım diye hatırlıyorum. Ayrıca kayan altyazılarda da her zaman iyi iş çıkaramayabiliyor. Resimlerde fox tv hd ve sd yayın farkı ve söz ettiğim parazitlenmesi görebilirsiniz.
Tvnin renk ve görüntü performansı için konuşacak olursak ise, aslında bunu HDR ve non-HDR şeklinde ayırmak mantıklı olacaktır çünkü iki durum arasında renk, parlaklık ve kontrast olarak uçurum olabiliyor. Ama tvde genellikle kendi uydu alıcısı üzerinden hd kanal izlediğimi veya bilgisayardan veya usb üzerinden fullhd film izlediğimi düşünerek yorum yapacak olursam, tvnin renklerini ben yeterli ve gerçekçi buldum. Renk ve görüntü ayarını kendi zevkime göre ayarladıktan sonra renklerde göze çarpan bir aşırılık veya solgunluk yok. Aynı şekilde önce çıkmaya çalışan bir renk de yok. Renk tonlaması dengeli geldi bana. Renklerde abartılık yok ve gerçeğe yakın. Ama bazen uydu kanallarını izlerken acaba renkler biraz daha doygun olabilirmiş dediğim de olmuyor değil. Hatta annemlerdeki ips panelli JVC 49VU73Tdeki renkler bendeki tvye göre sanki biraz daha iyi. Netlik ve keskinlik ise yeterli. Ayarlardan keskinlik ile oynamanız hd görünütülerde herhangi bir fark yaratmıyor. Gerçi artık günümüzde esas izlemeniz gerekenden de emin olamıyorsunuz, haliyle, gözünüze nasıl hoş gelirse öyle izliyorsunuz. Yani renklerin çok canlı olması evet, göze daha hoş gelebilir ama bu renkler kaynağına ne kadar sadık, gerçekte de bu renkler böyle mi, bundan emin olamıyorsunuz. (Özellikle siyah) renk tonları ve renk ayrımı genellikle başarılı ve kontrast seviyesi, hele ki hdr veya (özellikle) db destekli bir içerik izliyorsanız, oldukça yüksek. Tabi bunda da durum videodan videoya da değişkenlik gösterebiliyor. Her içerik aynı performansı vermeyebiliyor. İlk zamanlar ödediğim parayı çıkartsın diye tvyi spor modunda kullanıyordum. Tabi sonradan spor modunun oda ortamı için fazla parlak ve biraz da soğuk olduğuna kanaat getirerek sinema moduna aldım. Gerçeğe daha yakın olduğunu düşündüğüm için sinema modunu kullanıyorum ve gerek duyarsam bu menü altındaki değerlerde değişiklik yapıyorum. Gerçi tvmiz temel ayarlar dışında, öyle pek detaylı görüntü ayarlarına imkan vermiyor zaten.
Usb kullanımı: Tvmizin yan tarafında 2.0 versiyona sahip, type A formunda ve maksimum 500 mah destekli bir usb girişi bulunuyor. Bu sayı benim için yeterli olsa da, Vestel üretimi JVC ve Toshiba modellerde bu sayı genelde 2 iken Vestel’in üst seri bir televizyona yalnızca 1 adet usb girişi koymasını açıkçası garipsedim. Benzer şekilde 3 yerine de 4 adet hdmi girişi olabilirdi. Usb üzerinden evde oturup film izlemek için indirdiğim 720p ve 1080p formatında riplenmiş mkv videolar dışında, tvnin HDR ve DB özelliğini test etmek için çoğunluğu h.265/hevc (ve h.264/avc ve VC1) ile sıkıştırılmış ts, mkv ve mp4 formatında çeşitli kaynaklardan derlediğim hem 8-bit ve 10-bit, hem de 4k 24 ve 60fps, HDR ve DBvision destekli videolar izleme şansım oldu. Bu videoların bazıları ise Dolby True HD/Atmos, DTS:X ve DTS:MA 7.1 gibi ses teknolojileriyle zenginleştirilmişti. Amacım bu sayede tvnin yeni nesil ses ve video sıkıştırma ve geliştirme teknolojilerini destekleyip desteklemediğini ve destekliyorsa bu içeriklerdeki performansını görmekti. Hatta sizler için hiçbir masraftan kaçınmadım, Big Buck Bunny isimli animasyonun sırasıyla 480p, 720p, 1080p (24 ve 60 fps) ve 2160p (24 ve 60 fps) versiyonlarını da indirip deneyerek tvnin hemen her türlü çözünürlükteki görüntü performansı hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmaya çalıştım. Bu deneyimlerim sonucunda da ilk söylemek istediğim tvmiz maalesef Dolby Atmos ya da Dolby True Hd gibi sıkıştırılmamış ses (Meridian Loseless Codec) dosyalarını desteklemiyor. Tvmiz ilginç şekilde, Dolbyvision destekliyor ama berebarinde gelen Dolby Atmos ses desteği sunmuyor. Dts Hd ve Master Audio ile yaptığım testlerde sıkıntı yaşamadım. Aynı şekilde DTS:X desteği de mevcut. Onun dışında ac-3 ile kodlanmış Dolby Digital seslerde sorun yok. Hatta bir videodaki 5.1 kanal flac sesi bile çaldı. Ama doğrudan flac müzikleri açmadı. Ama dediğim gibi yeni nesil Dolby sesleri maalesef çalmadı, zaten görmedi bile. Görüntü performansı hakkında konuşacak olursak ise, Big Buck Bunny animasyonu ise biraz düşük bitrateli olmasına rağmen en iyi görüntüyü 1080p 60fps versiyonunda aldım. 24 fpsye göre hareketli görüntüler daha akıcı ve titreşimsizdi. 720p videoların 4k ekranda izlemek için asgari düzey olduğunu düşünmekle beraber, eğer biraz kalitesiz (düşük bitrate) riplenmiş ise, 720p bile bazen rahatsız edebiliyor. Standart 4k görüntüler gayet net ve akıcı; renkler ise yeterince doygun ve gerçekçiydi. İnternetten indirdiğim, Youtube’dan değil, VP9 profile 2, yani youtube hdr, videolar da aynı şekilde sorunsuz şekilde HDR desteğiyle izlenebiliyor. Standart Youtube videolar vp9 kodek kullanırken, HDR videolar ise VP9 profile 2 (VP9.2) kodek ile kodlanıyor. Aynı şekilde youtube uygulaması üzerinden de 4k hdr veya dbvision içerikler izleyebiliyorsunuz. Ama youtube üzerinden izlerken herhangi bir bildirim almıyorsunuz çünkü tvmiz yalnızca usb ve hdmi üzerinden hdr ve dbvision sinyali alıyor. Unutmadan tvmiz db vision bildirimi yaparken, yani sağ üst köşede birkaç saniyeliğine DB vision logosunu gösterirken, hdr için böyle bir seçenek yok.
Hatta, tvmizin gücünün test etmek için, Jellyfish Video Bitrate Test Files (
Tvmizin teknik özelliklerinden bahsederken wide color gamut (Vestelin kendi koyduğu ismiyle, quantum renk paleti) var demiştik ve bu özellik izlediğiniz içerik de bunu destekliyorsa kullanışlı oluyor. Forumda konusu da geçmişti, bu özellik açılıp kapatılabiliyor mu, diye. Bu özellikle varsayılan olarak aktif ama sadece destekleyen içeriklerde işe yarıyor. 4k içeriklerde wcg olması demek izlediğiniz içeriğin BT.2020 renk uzayını desteklediği anlamına geliyor ki, HDR ve DB videolar genellikle post-production sürecinde bu renk uzayını destekleyecek şekilde üretilir. Tvmizin de bu renkleri desteklemesi için BT.2020 sinyali alması gerekir ki wcg özelliğini aktif edebilsin. SDR 4k ve hd içerikler ise genellikle bir önceki HD tv standardı olan BT.709 renk uzayı kullanılarak üretilir. Yani bir videonun hdr veya DB destekli olup olmadığını anlamak için bilgisayardan kullanıdığı renk spektrumuna bakmak fikir verebilir. Aşağıda da biri HDR, diğeri ise SDR olan iki 4k içeriğin mediainfo bilgilerini görebilirsiniz.
Tvmizin teknik özelliklerinden bahsederken wide color gamut (Vestelin kendi koyduğu ismiyle, quantum renk paleti) var demiştik ve bu özellik izlediğiniz içerik de bunu destekliyorsa kullanışlı oluyor. Forumda konusu da geçmişti, bu özellik açılıp kapatılabiliyor mu, diye. Bu özellikle varsayılan olarak aktif ama sadece destekleyen içeriklerde işe yarıyor. 4k içeriklerde wcg olması demek izlediğiniz içeriğin BT.2020 renk uzayını desteklediği anlamına geliyor ki, HDR ve DB videolar genellikle post-production sürecinde bu renk uzayını destekleyecek şekilde üretilir. Tvmizin de bu renkleri desteklemesi için BT.2020 sinyali alması gerekir ki wcg özelliğini aktif edebilsin. SDR 4k ve hd içerikler ise genellikle bir önceki HD tv standardı olan BT.709 renk uzayı kullanılarak üretilir. Yani bir videonun hdr veya DB destekli olup olmadığını anlamak için bilgisayardan kullanıdığı renk spektrumuna bakmak fikir verebilir. Aşağıda da biri HDR, diğeri ise SDR olan iki 4k içeriğin mediainfo bilgilerini görebilirsiniz.
Tvmizin biraz da ses performansına değineyim. Tvnin ses başarımını tek kelimeyle özetleyecek olursam, vasat, diyebilirim. Tv Dolby Digital ve DTS TruSurround ve DTS Hd ses geliştirmelerini desteklekle beraber, deneyimlerim sonucu DTS format desteğinin Dolby’e göre daha fazla olduğunu söyleyebilirim. Ben Dolby smart seçeneğini kullanıyorum, çünkü DTS’i aktif ettiğimde surround efektinin çok fazla olduğunu ve bunun da sesi doğallığından ya da gerçekçiliğinden uzaklaştırdığını düşünüyorum. Frekans aralığı olarak ise, alt tonlara zaten fazla inememekle beraber kullanılan hoparlörlerin full-range değil de mid-range, yani orta ve az biraz da üst notalar, olduğunu anlamak zor olmuyor. Olur da ekolayzır ayarı yapmak isterseniz en alt ton ayarının 120 hz'den başladığını görebilirsiniz. Ama genel performansının günlük kullanım için yeterli olduğunu söyleyebilirim.
Biraz da smart özelliklerine değinecek olursak, öncelikle smart benim için olmazsa olmaz bir şey değil çünkü tvnin hemen yanında masaüstü bilgisayarım mevcut ve bir şey izlemek istersek tvnin smart uygulamaları yerine kullanım kolaylığı olması açısından bilgisayarı kullanmayı tercih ediyorum. Çünkü sert bir klavye ile geç algılayan bir tvde birşeyler yazmak sinir bozucu olabiliyor. Sanıyorum son güncellemeden sonra bu sorunlar ortaya çıktı. Öncesinde bu kadar rahatsız etmiyordu smart uygulamalarını kullanmak. Smart uygulamalarından ise tek kullandıklarımız youtube ve biraz da netflix. Netflix’de bir şey izlemek için oynat derseniz, önce düşük çözünürlükte başlayan içerik daha sonra bağlantı hızınıza göre üst çözünürlüklere yükseltiliyor. Mesela fullhd içerik izlerken kumandadan info tuşuna basarsanız o anki kullanılan bant genişliğinin (içeriğe göre değişmekle beraber) 5 mb/snin biraz üzerinde olduğunu görebilirsiniz. Eğer bazen tvnin kumandayı algılamadığını düşünüp kumandadan art arda farklı tuşlara basarsanız, tvmiz ya bir süre bekleyip komutlarınızı tek seferde yerine getiriyor ya da bu kadar tuş kalabalığını kafam almıyor deyip, kendini yeniden başlatabiliyor. Yeniden başalarken de, kısa ama normal açılışından biraz uzun bir süre koyu ve boş bir ekranla sizi karşılayıp, size yoksa tv gitti mi dedirtebiliyor. Youtube kullanımında şimdiye kadar kumandadan verilen komutları biraz geç algılama dışında bir sorunla karşılaşmadım. Ama Netflix’de nadiren de olsa donma ve resetleme sorunu yaşadığımı belirteyim.
Onun dışında tv her açıldığında menü de tv ekranında açık şekilde sizi karşılıyor ve birkaç saniye sonra menü kayboluyor. Ama tv ile beraber menü de açılmasa daha iyi olurdu diye düşünüyorum. İsterseniz menüyü kendinize göre kısmen özelleştirip, menü ekranına uygulama kısayolu ekleyebiliyorsunuz. Hatta görüntü ayarlarına girmeden, doğrudan bu menünün hemen altında açılan kutucuklar ile bazı temel ayarları hızlı bir şekilde yapabilme şansınız mevcut. Unutmadan, tv ayarlarından kullanım kılavuzunu açıp okumakta fayda görüyorum. Hem kullanımla ilgili ipuçları veriyor hem de tvnin sahip olduğu teknolojiler ve kullanımı ile ilgili bazı bilgiler sunuyor. Menü ile ilgili bazı resimler:
Tvmiz internet bağlantınızın gidip geldiğini de sağ üst köşede beliren bir simge ile haber veriyor. Kablosuz olarak bağlandığım internet bağlantısında, kopmalar veya online içerik oynatırken donma veya takılma ile pek karşılaşmadığımı söyleyebilirim. Wireless display özelliği ise güzel çalışıyor. Telefonu hızlı ve sorunsuz bir şekilde tv ekranına yansıtabiliyorsunuz. Telefon menüsünden gezinirken herhangi bir gecikme yaşanmazken, youtube üzerinden video izlediğinizde gecikmeler olabiliyor ve gecikme bu uygulamadan çıksanız bile devam ediyor. Tvnin karşısına geçip flash patlatarak bir foto çektiğinize, tv ekranında sonsuz adet flaş ışığı patlaması görebilirsiniz. Aynı şekilde youtube uygulaması üzerinden izlediğiniz bir videoyu sorunsuz bir şekilde kablosuz olarak tvye aktarabiliyorsunuz.
Servis tecrübelerim: Tvyi aldıktan yaklaşık 1 ay sonra ekranda 2 adet dikey çizgi ortaya çıktı. Servise başvurduk ve bize ekran değişimi olacağı, ekran tedarik edilemezse ise yeni bir tv gönderileceği söylendi. Manisa’dan İbrahim Bey konuyla ilgili beni arayıp bilgilendirdi. Tv serviste değişim beklerken sms yoluyla, mealen, “Tvniz servisteyken evde canınız sıkılmasın. İsterseniz size idareten bir tv verelim” diyen beni oldukça şaşırtan bir mesaj geldi. Böyle bir hizmetten haberim yoktu ve sunabilecekleri aklımın ucundan dahi geçmezdi. Belki de bana özel bir teklifti, bilmiyorum. Ama bana kendimi çok değerli hissettirdiler
. Ama o arada biz eski tvmizi kullanmaya devam ettiğimiz için gerek duymadık. Unutmadan, tv ile beraber 1 yıllık Digiturk (yanlış hatırlamıyorsam) giriş paketi hediye ettiler ve sezon sonuna kadar süper lig maçları da açık idi. Ama hd kanallar için Eutelsat’a bakan ikinci bir çanak gerektiği ve sık sık kanalların kendi kendine silinmesi nedeniyle hediye edilen uydu alıcısını kaldırıp tvnin kendi uydu alısını kullanmaya karar verdim. Ama hediye uydu alıcısının görüntü performansının tvnin dahili uydu alıcısına göre daha iyi olduğunu söylemeliyim. Servis elemanları ise gayet ilgili ve nazik idiler. Hatta her servis işleminden sonra bizi arayıp verilen hizmetten memnun kalıp kalmadığımızı sordular ve sms üzerinden puanlama yapmamızı istediler. Aslında, bu tvyi, yani Vestel markalı bir televizyonu alma sebeplerimin biri de Vestel’in verdiği servis hizmetini formatör olarak görev yaptığım okulda birkaç defa tecrübe etmiş olmam geliyor. Akıllı tahtalarda oluşan sorunlarda hem ilgili hem de hızlı olmaları, zaten pahalı bir tv alamayan beni Vestel marka televizyonları satın almayı, ya da en azından ilk başta düşünmeye sevk etti. Öyle tahmin ediyorum ki, garantili veya garantisiz olsun, Vestel’in benim sorunuma göstereceği ilgi, ithal ürünlerin servislerinden daha iyi ve daha az maliyetli olacaktır. Hatta, Vestel tv modellerine bakarken önce okuldaki akıllı tahtalara bakmaya gelen ustayı arayıp kendisine hangi modeli alayım diye sormayı da ihmal etmedim. Unutmadan, bir ara ekranın içinde, orta-sol tarafında, küçücük bir böcek/sinek ölmüştü. Tvyi götürüp temizleyip, ertesi gün geri getirdiler. Gerçi içeride başka bir yerde çok yakından bakmadıkça belli olmayan bir iki iz var ama izlememe engel olmadığı için görmezden geldim.
Tvyi kullanırken Temmuz ayının ortalarında yazılım güncellemesi geldi. Yazılım sürümü V.5.7.10.0 sürümünden V.5.7.20.0 sürümüne yükseltildi. İlk başlarda güncelleme ile ilgili “changelog” olmadığı için bu yazılım güncellemesinin neler getirdiğini bilemedim doğal olarak. Ama sonra aynı güncellemeyi alan forumdaki diğer kullanıcılar ve kendi tecrübelerimden yola çıkarak söyleyebilirim ki, tvye kendini yeniden başlatma, donma, takılma gibi yeni özellikler gelmiş. Önceki sürüm süper hızlı değildi ama iyi-kötü bir stabilitesi vardı. Bu sürüm sanırım bazı smart uygulamalarının güncelleşmesini sağlamış. Ssiptv smart uygulamalardan silinmiş mesela. Aynı şekilde youtube ve netflix için de eskiye göre bazı arayüz güncellemeleri olduğunu fark ettim. Tabi bu uygulamalar kendilerini otomatik olarak güncellemiyorlarsa…
Kelimelerimi burada, tv ile ilgili artı ve eksi kısımlar ile bitirmek istiyorum. Umarım bu yazı okuyan herkese faydalı olur. Yanlış veya eksik gördüğünüz bir yer olursa, geri dönüş yapmayı unutmayın lütfen. Tv ile ilgili, değinmediğim başka özellikler yerler de var. Ama aylardır yazıp bitirmeye uğraştığım bu yazıyı en azından bir an önce yayına koyup, zaman içinde de yapabilirsem eksik yerleri tamamlamak sanırım daha iyi olacak. Olabilecek yanlışlardan dolayı şimdiden affınıza sığınıyor ve beni dinlediğiniz için tekrardan çok teşekkür ediyorum.
Tv ile ilgili beğendiğim ve beğenmediğim hususlar şu şekilde arkadaşlar:
Artıları
VA panel olması
Büyük ekran
4k (daha doğrusu UHD) olması
İnce ve şık tasarımı
Görüntü kalitesi
Kontrast Seviyesi
Parlaklık
HDR ve Dolby vision desteği ve performansı
Dahili 4k uydu alıcısı olması
Kablosuz bağlantı yetenekleri
Fiyatı
Eksileri
Bulutlanma
Yavaş kanal geçişleri
Sorunlu yazılım
Yan izleme açıları
Gündüzleri pencere karşısında fazla yansıma yapması
Web sitesindeki bilgi eksikliği ve karışıklığı
Nötr
Renk performansı (Biraz daha canlı olabilirmiş)
Hoparlörler (Standart kullanıcı için yeterli)
Smart özellikleri (Benim için olmazsa olmaz değil)
50 hertz panel
SMR performansı
Dahili uydu alıcısı performansı (Sd yayınlarda daha iyi olabilirmiş)
Dipnot: Bu yazı tamamen öznel olup, yukarıda adı geçen ürün ile ilgili tecrübe ve görüşlerimi paylaşmak maksadıyla yazılmıştır. Bunun için de öznel olduğu kadar tarafsızdır da. Amacım ürünü övmek veya kötülemek değildir. Sadece okuyanlara fikir vermesi açısından deneyimlerimi paylaşmak maksadıyla yazdım. Neticede benim için yeterli gelen şeyler sizin için tvyi tercih etmeme sebebi veya tam tersi olabilir.
Dipnot 2: Bu yazıyı hazırlayıp yayınlamak kesik kesik süreçlerle yaklaşık 6 ay sürdü. O yüzden cümleler veya bölümler arası akıcılık, anlam bozukluğu veya tutarsızlık gibi şeyler görürseniz şaşırmayın. Bilgisayar başına her oturduğunuzda ruh haliniz farklı olabiliyor. Eksik ve/veya yanlış gördüğünüz noktaları olursa, yazmayı ihmal etmeyin.
Dipnot 3: Burada tv ile ilgili değinmediğim hususlar mevcut. Merak ettiğiniz bir şey varsa, lütfen sorun.
Dipnot 4: Fotoğrafları Lg G4 telefon ile otomatik modda çektim. Tv görüntülerindeki bazı bulanıklıklar telefondan kaynaklıdır, dikkat edelim.
Dipnot 5: Tvyi tavsiye eder misin diye soranlara cevabım: Donanım, günlük kullanım ve servis noktasında evet, yazılım ve smart noktasında hayır.
Dipnot 6: Sadeleştirilmiştir.
Ön bilgilendirme: Bu yazı söz konusu televizyonun tam kapsamlı bir incelemesi değildir. Benim için önemli olduğunu düşündüğüm veya en çok kullandığım özelliklerini tecrübe edip, deneyimlerimi sizlerle paylaşıyorum. Bu nedenle televizyon hakkında hiç değinmediğim noktalar da olabilir.
Son ön bilgilendirme: Daha önce konuyu birkaç defa açmaya çalışmış, ama mesaj karakter sınırlaması yüzünden başarısız olmuştum. Bunun için gerekli düzenlemeyi yaparak bana yardımcı olan değerli yöneticimiz
Sota'ya çok teşekkür ediyorum.Merhaba arkadaşlar. Kanalıma hoş geldiniz. (Hep söylemek istemişimdir.
)Vestel 55ud9360 incelemesi ile karşınızdayım. Geçen sene Nisan ayında kafamda tasarlamaya başladığım incelemeyi nihayet bugün yayınlamış bulunmaktayım. Ne zamandır forumlarda aktif olarak takılmayıp sadece izleyici olarak gezinirken, özellikle bu forumda hiçbir karşılık beklemeden, kendilerinden yardım talep eden herkese yardım etmekten mutluluk duyan birbirinden değerli üstatlarımın varlığında, hem aklı hem de bilgisi yeten birisi olarak bu incelemeyi bu forumdaki herkese bir borç bildim ve bu inceleme vesilesi ile benim de belki sizlere tv alırken, naçizane, bir faydamın olabileceğini düşündüm. Zaman ayırıp, bu uzunca yazıyı okuma zahmetinde bulunan herkese şimdiden samimi teşekkürlerimi sunuyorum.
Öncelikle tv sipariş süreci ile kısa bir bilgi vereyim. Televizyonu 2019, Mart ayında gittigidiyor üzerinden smartonline isimli satıcıdan satın aldım. 100 lira chippara hediyesi ile bana maliyeti 3400 lira oldu. Pazartesi horoz lojistiğe teslim edilen tv, Perşembe günü eve teslim edildi ve aynı gün yetkili servis gelip kurulumunu yaptı. Eşim duvara monte edilmesini istiyordu (çocuklar zarar verebilir diye) ama arkadaki giriş-çıkış bağlantılarını daha rahat kullanabilmek adına tv ünitesinde dursun dedim. Çünkü arkadaki bağlantılar aşağıya değil, arkaya bakıyordu.
Bu tvyi almadan önce 2010 yılında o zamanında parasıyla yaklaşık 1500 küsur liraya almış olduğum philips 32pfl5405 tvmiz vardı. İşin aslı, philips tvmi çok seviyordum. Gerçek 100 hz (yanlış hatırlamıyorsam Lg üretimi) ips paneli, pixel plus hd işlemci ve aktif kontrol, 2 ms tepki süresi, usb girişi, 2.1 40 watt ses sistemi (2x10 watt + 20 watt sanal subwoofer) (incelememizin konusu olan Vestel tvye kıyasla) oldukça detaylı ince ayarlara imkan vermesi ve (en çok sevdiğim) çok iyi netlik ve keskinlik verebilmesi gibi beğendiğim özellikleri vardı. Zaten o zamanlar 3d (henüz yoktu), smart gibi (bence bir tvnin önceliği önce görüntü sonra da ses olmalı, ama tabi ki herkesin bir tvden beklentisi aynı olmuyor) pazarlama taktikleri çok yaygın olmadığından tvler de esas görevlerini yerine getirmek için üretiliyordu. Bence eksik tarafları ise led olmayıp klasik ccfl arka aydınlatma olması, düşük siyah performansı, çok parlak olmaması, renk performasının tam olarak istediğim seviyede olmaması ve boyutunun küçük olmasıydı. 32 inch değil de, 40 falan olsaydı büyük ihtimal değiştirmeyi düşünmezdim çünkü hem alışmıştık artık, hem de iyi bir görüntü performansı vardı. Sd kanallarda bile görüntüyü çok iyi ölçekleyip gayet net bir biçimde ekrana veriyordu. Bunu yaparken görüntüdeki yazı veya şekillerde de herhangi bir parazitlenme yapmıyordu. Dolayısı ile belki çok mantıklı bir kıyas olmayacak ama (çünkü biri ithal ve 10 yıl önceki 32 inç fullhd model, diğeri yerli, yeni ve 4k led televizyon) yeni televizyonum hakkında yorum yaparken beklentilerimi de bu eski tvyi referans alarak inşa ettim.
Tv alırken herkes gibi ben de bir araştırma ve inceleme sürecinden geçtim. Ama bazen bu bende takıntı haline gelebiliyor. Alacağım şeyle ilgili o kadar araştırıp okuyorum ki, kendimi neredeyse onu alıp kullanmış kadar bilgi sahibi olup, doyuma ulaşıp, aman, kalsın diyebiliyorum. En son 2 ay kadar önce (Ocak 2019) kendime toplama bir bilgisayar dizmeye karar verdim. Bazen sabahlara kadar inceleme ve yorum okuduğum oluyordu. Eşim, dayanamayıp, yavrum gözlerine yazık, ne alacaksan al diyordu artık. Ama maalesef param var, gidip alayım demekle olmuyor. Sonuçta bir sürü para veriyoruz ve alacağımız üründen maksimum faydayı almaya çalışmak en doğal hakkımız. Ama tv alma süreci bu kadar sancılı geçmedi. Çünkü beklentilerimi çok yüksek tutmamıştım bu sefer. Sebebi ise fiyatlar ve kurnaz üreticiler. Mesela eski Philips televizyonum 5 serisi, yani orta seviye bir tv idi. Ona rağmen zamanına göre çok iyi özellikleri olan, dolu bir televizyondu. Öte yandan, şimdiki 5 serisini incelediğimde bana aynı özellikleri sunmuyor, ya da aynı paraya başka bir markanın belki daha az özellikli ama daha büyük ekranlı bir televizyonunu alabiliyorum.
Teknoloji – elektronik konularında teknik detaylara (öncelikle hobi olarak ve biraz da işim gereği) bir nebze de olsa hakim olduğumu düşünüyorum. Belki bir odyofil ve sinefil değilim ama göz ve kulak zevkimin ortalamanın bir tık üstünde olduğunu söyleyebilirim. Aldığım şeyi kutudan çıktığı gibi kullanmam, ondan maksimum verim almak için olabildiğince kurcalarım.
Karar verme süreci
50 hz vs 100 hz: Televizyon ararken ilk olarak yine en azından bir 100 hz olsun (çünkü gerçekten 50 hz'ye göre farkediyor) dediğimde kafama yatan model Samsung nu8000 serisi idi. Ama bu modelin 49 inç modeli 50 hz iken 55 inç modelinde 100 hz panel kullanılmış. 49 inç modeli de 100 hz olsaydı bu modeli düşünebilirdim. 55 inçlik model ise 5500-6000 lira arasında bir fiyatlandırmaya sahipti. Çok pahalı geldiği için vazgeçtim. Philipsin görüntü performansını beğendiğim için yine aynı markadan bakayım dedim ama 7 serisinde bile hep 50 hz paneller mevcut. Sonra neredeyse tüm üreticilerin üst modeller hariç 50 hz panel kullanıp, her ne kadar gerçek bir 100hz panelin yerini tutmasa da, bunu yazılımsal olarak 1000lere hatta 2000 ve üzeri rakamlara çıkarttığını gördüm. Madem 100 hz alamıyorum, o zaman kısmetimize razı olacağız, deyip hertz olayına bir nokta koydum.
Panel tipi: Eski televizyonumda ips bir panel vardı. Görüş açıları çok iyi, görüntü kalitesi ve ölçekleme iyi ama kontrastı şimdiki tvler kadar iyi değildi, koyu tonlarında detay azdı ve renkler istediğim kadar canlı değildi. Renk ayarlarını çok kurcalayınca da bazı renkler iyileşirken bazıları fazla öne çıkıyordu. Belki o zamanki teknolojiyle bu kadar oluyordu, ya da tvmin elinden gelen buydu, bilmiyorum. Sonuçta ips panellerin va paneller kadar iyi siyah ve kontrast yeteneğine sahip olmadığı herkesin bildiği bir şey. Benim aslında esas beklentim tvnin renkleri yeterince doygun vermesi ve parlak, canlı bir ekran idi. Bunu da şimdiki HDR destekleyen tüm tvler sağlayabilir diye düşündüm. Çünkü artık hdr (hdr10) uyumlu tvler bile destekledikleri teknolojilerin bir gereği olarak belli bir parlaklık seviyesini yakalamış durumdalar.
1080p vs 4k: Malumunuz, mağazalarda 4k tvlerde mağaza modunu açıyorlar, herşey olması gerektiği gibi, güzel bir manzara, göz alıcı renkler ve gerçeğe yakın görüntüler. Fullhd tvlerde de aynı şekilde. Yani her tv kendi doğal çözünürlüğünde ve bu çözünürlükte bir içerikle ödediğiniz paranın hakkını verebiliyor. Ama 4k tvde her zaman 4k içerik mi izleyeceğiz? Ya da fullhd tvmizdeki her yayın 1080p mi? Peki 4k bir tvde 480p izlersek görüntü nasıl olur? Bir ara bunu bile düşündüm. Acaba 4k tv almak gereksiz mi diye? Neticede 4k içerikler henüz 1080p içerikler kadar yaygın değil. Ayrıca 4k içerikler boyut olarak çok yer kaplıyor ve online izlemek için en az 12, 13 mbps (youtube) bant genişliği istiyor. Zaten, izlenmeye değer şekilde riplenmiş (5000 kbps ve üzeri) 1.5 saatlik bir 1080p video dosyası en az 7-8 gb yer kaplıyor. Ama 4k tvlerin hd tvlerden tek farkının çözünürlük olmadığını anlamak zor değil. HDR ve 10 bit panellerin standart hale gelmesi (bu da daha çok renk ve parlaklık ve kontrast, kısaca, dinamik aralık demek), çok kanallı sesler, çözünürlüğün artmasıyla daha büyük ekranlar, tüm bunların sonucunda da gerçeğe daha yakın renk ve görüntüler eşliğinde çok daha kaliteli bir sinema veya tv keyfi. En nihayetinde de, ecnebice "futureproof", yani geleceğe yatırım…
Marka/Model: Aklımda Samsung nu8000 serisi almak vardı. O serinin de 49 inçlik modelinde 50 hz panel kullanılırken, 55 inçlik modelinde 100 hz panel vardı. Onun fiyatı da 6000 liraya yaklaşıyor. Ama nedendir bilmiyorum (aslında biliyorum da $$$
) o kadar para vermek içimden gelmedi ve şu zamanda alacağım orta segmentteki herhangi bir televizyonun ihtiyacımı göreceğimi düşündüm.Aklımda önceleri 49ud9200 almak vardı. Bu model Adem hocamızın övgüsüne mazhar olmuş bir modeldi. Tvyi canlı görmek için Vestel bayisine gittim. Duvarda, bu modelin üstünde de 55 inçlik olanı vardı. Bakınca arada 12 veya 13 santim kadar farkediyordu. O yüzden olmuşken büyük olsun diyerek, nette 55ud9200 aramaya başladım. Ama 9200 yerine aynı özellikteki 9360 modelini indirimde görünce hemen almış bulundum.
Lafı yeterince uzattıktan sonra, bu yazının da konusu olan televizyonumuzu incelemeye koyulalım. Tvmiz resimde de görebileceğiniz üzere Vestel marka 55 inç, yani 140 (139 da olabilir) ekran (55x2.54 cm=139.7 cm) ud9360 serisi, smart özellikli 4k led bir tv. Teknik özellikleri ise kısaca şu şekilde:
3 adet hdmi, 1adet usb 2.0, wifi, lan, bluetooth, widi (wireless display), Vestel pixellence teknolojisi, Vestel quantum renk paleti, smr 1800 hz, hdr10 ve dolbyvision, 2x10 watt ses çıkışı, A+ enerji tüketimi, Dolby audio ve Dts TruSurround ses geliştirmeleri, akıllı kumanda desteği, smart özelliğiyle (youtube, netflix, tivibu, vs.) dahili uygulamalar ve internet tarayıcısı, 4 çekirdek işlemci, dahili 4k uydu alıcısı… Vestelin kendi sitesinde ürün sayfasına baktığımda subwoofer var deniyor ama yok, ve hdr özelliği yazarken dolbyvision özelliğinden hiç bahsedilmemiş, yani yanıltıcı olabilir. Televizyon her ne kadar Vestel’in sitesinde V-UHD seri altında listelenmese de, yine sitedeki teknik özelliklerinde V-UHD var olarak belirtilmiş. 4 çekirdekli işlemcisi olmakla beraber kullanılan yongaseti hakkında da herhangi bir bilgim yok. Belki bu konuda değerli üstadlarımız bilgilendirme yapabilirler. Bu da Adem hocamızın verdiği bilgiler.
Tv ünitesinin yanında tvye bağlı şekilde bilgisayarım ve ses sitemim (2 yıldır subwoofer arızası yüzünden tamirde, parça bulamıyoruz
) var, o yüzden bu tvden esas beklentim smart veya ses özellikleri değil, yalnızca görüntü kalitesi.Tvmizin genel tasarımıyla başlayacak olursak:
Televizyonumuzun şık bir tasarımı olup, slim yapıda ve ince çerçeveli ve şekli bumerangı andıran 2 adet gümüş renkli ayak üstünde duruyor. Bu ayaklar 30 cm uzunluğunda ve tvyi çok şiddetli sarsmadığınız sürece yere sağlam basıyor.
Tvyi kullanırken ilk dikkatimi çeken tv karşıya bakan tarafında herhangi bir bildirim (açma-kapama) ledi ve kızılötesi alıcıyı görememem olmuştu. Daha sonra servis, gelen şikayetler üzerine firmanın kumanda alıcısını tvnin alt ortasına ve yönü karşıya bakacak şekilde yerleştirildiğini söyledi. Aynı şekilde, karanlık bir ortamda film izlerken gözünüzü almasın diye kırmızı ve yeşil bildirim ledleri de sönük tasarlanmış.
Ekranın çevresinde ise telefonlardan da alışkın olduğumuz birkaç mm kalınlığında siyah bir bant var. Yeni izlenebilir ekran çerçevenin tamamını kaplamıyor. Ama bu detay kullanımda herhangi bir farklılık yaratmıyor, çünkü fark etmiyorsunuz bile.
Tvnin arkasına baktığımızda ise, hem arkada hem de yan tarafta giriş ve çıkışların olduğunu görebiliyoruz.
Yan tarafta 1 adet usb (2.0) girişi (500 mah destekli), bir adet hdmi, c+ modül girişi ve dairesel yapıda, aşağı-yukarı hareket eden fiziksel bir tuş mevcut. Tuş diyorum çünkü, çoğu televizyonda her biri için ayrı tuşlar olan tv açma-kapama, ses açma-kapama ve kanal değiştirme fonksiyonlarının hepsini, Vestel tek bir yerde toplamış. Bu yarım daire şeklindeki tuşu aşağı-yukarı hareket ettirerek veya ortasından bastırarak kapalı durumdaki tvinizi açabilir/kapatabilir ve ses ve kanal fonksiyonları kullanabilirsiniz. Zaten yanında da kullanma talimatları var. Yan taraftaki hdmi bağlantı noktası ile ilgili bir meseleyi de atlamayayım. Hdmi girişi görebileceğiniz gibi olduğu yeri ortalamak yerine sağ tarafa daha yakın konumlandırılmış. Bu da biraz kalın uçlu hdmi kablolarının ağzının bir süre sonra biraz eğilmesine ve sık sık tak çıkar yaparsanız da kablo ucunun tamamen deforme olmasına neden olabilir. Nitekim, bir kablomun ucu şu şekilde deforme olarak kullanılamaz hale geldi. Tabi bu benim hatam da olabilir, sık sık çıkarıp takmak zorunda kaldığım için.
Tvnin arka tarafındaki bağlantı noktaları ise şu şekilde:
Yan taraftaki hdmi girişine ek olarak biri Arc özellikli 2 hdmi bağlantısı mevcut. Tvmizin HDR, DB ve HLG desteklediğini düşünürsek en az bir tanesinin (belki hepsi öyledir) hdmi 2.0a olduğunu söyleyebiliriz. Ama hangisi deneyip bulmak gerek. Ayrıca bir vga, bir uydu, bir karasal anten girişi ve bir adet de komposit girişi mevcut. Kablolu ağ girini ve optik çıkışı da unutmayalım. Ben en azından hdmi girişinin kullanım kolaylığı olması açısından aşağı bakmasını tercih ederdim. Çünkü hem duvara monte edip hem de bağlantı giriş-çıkışlarını kullanmak zor olabileceği gibi, bu süreç duvar ve tv arasında yeterli boşluk kalmadığı için kabloların da eğilip bükülmesine de neden olabiliyor.
Biraz yanda subwofer çıkışı var (foto çekmeyi unutmuşum) ama içinde subwoofer yok. Yine servisin dediğine göre eski modellerde bu ızgaranın içinde gerçekten de subwoofer var iken, artık buna yer verilmiyor. 2x 10 watt gücündeki hoparlörlerimiz ise tvnin sağ ve solunda ve yanlış değilsem alt tarafa bakacak şekilde konumlandırılmış.
Kumandamıza bakacak olursak, kumandamız ise uzun ama ince olmayan bir yapıda.
Arkası üçgen yapıda tasarlanmış. Bu haliyle ister düz, isterseniz yan durabiliyor. Ortadaki yön tuşlarının ortasında ise herhangi bir tuşa bastığınızda aktif olan aydınlatma bulunuyor. Peki, bu aydınlatma herhangi bir işe yarıyor mu diye sorarsanız, cevabım, hayır. Geceleri hiçbir faydası olmuyor, sanırım sadece süs olsun diye koymuşlar. Kullanım olarak ise çok konforlu olduğunu maalesef söyleyemeyeceğim. Çünkü tuşlar yumuşak veya kaba tabirle etli değil. Tuşlara basarken verdiği hissiyat biraz sert. Özellikle ortadaki menü ve navigasyon tuşlarının kullanımı bazen hafif takılma hissi verebiliyor.
Gelelim bence bir televizyonu televizyon yapan şeye, yani görüntü kalitesine. Neticede ses veya smart özelliklerini bir şekilde telafi edebiliyorsunuz ama görüntü için aynı şeyler geçerli değil.
Yukarıda da belirttiğim gibi Samsung üretimi va panele sahip olan tvmiz, hdr10 ve dolbyvision ve hlg (hybrid log-gamma) destekli bir model. Bana kalırsa ilk ikisini, özellikle de dolbyvision desteklemesi bile televizyonu görüntü kalitesi açısından bir yere kadar yeterli yapabiliyor. Çünkü sadece dolbyvision bile teknik altyapı olarak hdr10dan daha çok şey vadediyor. HDR10 10-bit renk derinliği ve 1.000 nit parlaklığa kadar destek verirken, dolbyvision teorikte 10.000 nit parlaklık ve 12-bit renk derinliği (68 milyar renk ve renk başına 4096 renk tonu) sunabiliyor (bu değerler pratikte ise 4.000 nit parlaklık ve 10-bit renk derinliği). Yani teorikte dolbyvision hdr10’a göre 10 kat daha parlak görüntüler sunabiliyor. Renk derinliğinden bahsetmişken, televizyonumuz 8-bit + FRC (frame rate control) bir panele sahip, maalesef gerçek bir 10-bit ekrana sahip değil. Onun yerine bir nevi 10-bit taklidi yapıyor, emüle etmeye çalışıyor. Konumuzla ilgili şu küçük bilgiyi de ekleyeyim hemen. 8-bit paneller renk başına (sarı-kırmızı-mavi) 2ˆ8=256 renk tonu ve toplamda da 256x256x256, yani 16.777.216 renk üretebiliyor. 10-bit paneller ise bu üç rengin her biri için 2ˆ10=1024 ton ve 1024x1024x1024 yani kabaca 1.07 milyar renk üretebiliyor. Bu farkı ise şu resimde kolaylıkla görebiliriz.
Resimden anlayacağımız üzere, 8-bit paneller 10-bit panellere göre daha az renk üretiyor ve haliyle renk geçişleri daha belirgin. Bizim tvmiz de aslında 8-bit olmasına rağmen bu FRC teknolojisi ile 10-bit paneller ile aynı renk skalasını sunabildiğini iddia ediyor. Hemen üstteki resimde göreceğimiz üzere, renk kutuları arasındaki boşlukları bu FRC tekniği ile doldurarak, hemen altındaki renk çubuğu gibi toplamda 1 milyarın üzerinde renk sunmaya çalışıyor. Bunu da şöyle yapıyor: Renklerin de bilgisayar dilinde rakamlarla ifade edildiğini de hatırlatarak (rgb dilinde siyah=0,0,0 iken beyaz=255,255,255), 10-bitlik panelde tvmiz 100, 101, 102, 103 ve 104...(devam ediyor) kodlu renkleri gösterebilirken, 8 bitlik panel 100 ve 104 kodlu renkleri verirken aradaki (101, 102..) renkleri sağlayamıyor. Burada FRC teknolojisi devreye girip 50% 100 ve 50% 104 renkleri titreşim olmayacak kadar hızlı bir şekilde gösterip 102 kodlu rengi veriyor, daha doğrusu biz o rengi algılıyoruz. Ya da 75% 100 kodlu, 25% 104 kodlu rengi vererek 101 kodlu rengin ortaya çıkmasını sağlıyor. Yani doğal olarak vermediği tonları, diğer tonları aynı anda ekrana yansıtarak vermeye çalışıyor. Unutmayalım ki, FRC dediğimiz şey 8-bitlik bir panele ekstra bit eklemiyor, onu 10-bit yapmıyor. Aynı durum bilgisayarda da geçerli. Tvyi bilgisayara bağladığınızda da, bilgisayar onu 8-bit olarak algıladığı için Windows 10 üzerinde hdr ve wide color gamut gibi özellikleri aktif edemiyorsunuz.
Yukarıda tvmizin va panel ile geldiğini söylemiştik. Tabi günlük kullanımda da bunun faydasını görebiliyoruz. VA panellerin doğası gereği, kontrast oranı gayet yüksek (ortalama bir va panel 4k hdr tv en az 2000:1 kontrast verebiliyor, siyah tonlar ve detaylar ips panellere göre daha kolay seçilebiliyor ve genel seyir açısından izlemesi zevkli görüntüler veriyor. Her ne kadar ips paneller renkleri daha doğru verir dense de, ben renk doygunluğu ve doğruluğu açısından rahatsız edici bir şey göremedim. Ayrıca, yine panel kaynaklı yüksek kontrast sayesinde, siyahların iyi ve kontrast seviyesinin yüksek ve hdr10 desteğinin olması nedeniyle renk ayrımını da yeterince keskin şekilde yapabiliyoruz. Ama bu söylediklerim 4k hdr içerikler için geçerli. Farklı senaryolarda aynı performansı alamayabiliyorsunuz. Ben bu hdr olayında ips panellerin (local dimming olmaması şartıyla) düşük kontrast seviyeleri nedeniyle va panellere kıyasla zayıf kaldığını düşünüyorum. Dahası, genel kullanım ve film zevki olarak va panellerin daha iyi olduğunu düşünenlerdenim. Neticede, siyahlar yeterince siyah olmayınca, kontrast algısı bile çok farklı olabiliyor. Ama şunu da unutmayalım ki, HDR, yüksek dinamik aralık demek. Yani önemli olan görüntünün çok parlak veya çok koyu olması değil, en parlak ve en koyu arasındaki oranın fazla olmasıdır. Yoksa ips paneller hdr sertifikası bile alamayabilirdi. Şu iki resimden ips panel ile va panel kontrast farkını rahatlıkla seçebilirsiniz.
Va panelleri güzelce övdükten sonra biraz da dövelim. Öncelikle panel mat değil ve (özellikle gündüz ışığında) karşıdan ışık alınca bolca yansıma yapabiliyor. Bazı fotoğraflarda bunu görebilirsiniz. Konu izleme açıları olunca ise, va paneller maalesef kendini biraz salıyor. Karşıdan bakıyorsanız iyi, hoş ama açı yanlara kaymaya başlayınca renkler İngilizce tabirle “washed out”, Türkçe tabirle "dobrovski" oluyor. Va paneller, yine doğası gereği yaklaşık 20 dereceden itibaren hafiften bozmaya başlıyor. Bozma derken, görüntü aynı ama renkler soluklaşıyor ve doğallığını kaybediyor. Ekrana beyaz filtre uygulanmış gibi görünüyor. Ama genellikle karşıdan oturup izlediğim için, bu çok da abartıldığı kadar büyük sorun olmadı benim için. Sonuçta TN panelden bahsetmiyoruz. Resimde de görebiliriz.
Oyun oynamadığım için oyunlardaki performansı ya da ‘input lag’ konusu hakkında bir şey diyemiyorum ama va panelin piksel hareketlerinden kaynaklanan yüksek tepkime süreleri nedeniyle oyun için tavsiye edilmediği hepimizin bildiği bir şey. Gerçi yeni ekranlar ve üst modellerde va panel olup da çok iyi oyun performansı veren cihazlar mevcut. Ama bu tv de onlardan biri midir, sanmıyorum. Hatta bu ve benzer Vestel modellerinde oyun oynayan arkadaşlar bize bu konuda daha detaylı bilgi verebilirler.
Tvde genellikle hd, yani dijital içerik tükettiğimiz için, sinyal de analog değil, dijital olarak geliyor. Böylece eski analog yayın yapan tüplü tvlerdeki gibi, görüntüde herhangi bir kumlanma, parazitlenme, yağmur, kar vs. durumlar yaşanmıyor ve kaynak görüntüyle aynı görüntüyü alıyorsunuz. Durum böyle olunca görüntü size kadar zaten bozulmadan ulaşıyor ve (tvnizin donanım ve başarımına bağlı olarak) pek fazla ayar yapma ihtiyacı da duymuyorsunuz.
Dahili uydu performansı: Tvmiz 4k çözünürlükte olduğu için, doğal olarak 4k uydu alıcı ile geliyor. Uydu performansına kısaca değinecek olursak, hd ve üzeri çözünürlüklerde iyi iş çıkarırken, konu sd yayınlar olunca biraz zayıf kalıyor. Çok da pahalı olmayan bir yerli tvden bekleneceği şekilde, 4k üst ölçekleme gibi şeyler de yok. Hd olmayan kanallarda özellikle kanal logosunun etrafında parazitlenmeler olabiliyor. Tabi kanaldan kanala da farklılık gösterebiliyor. Fox sd yayında görüntü hafif bulanık iken, trt çocuk kanalında logo kısmında mpeg noise da denilen parazitlenmeler mevcut. Bunu kısmen de olsa görüntü ayarlarından telafi etmemiz mümkün. Tv belki fullhd çözünürlükte olsa sd yayınlardaki bu sıkıntılar fazla göze batmayacak ama söz konusu fullhdnin 4 katı bir çözünürlük olunca bu sorunlar kaçınılmaz oluyor. Sd yayını da 4kya göre ölçeklemek de her uydu alıcısının yapabileceği bir iş değil. Bu konuda tv ile hediye edilen digiturk aboneliği ile verilen humax marka hd uydu alıcısının sd yayın performansı çok daha iyiydi. Dahili uydu alıcısının kanal geçişleri ise yaklaşık 3 saniye sürüyor. Genelde kanal değiştirince önce 2 saniye kadar sonra ses, 1 saniye kadar sonra ise görüntü geliyor. 1800 SMR (Super Motion Rate) olayı ise biraz kağıt üzerinde kalmış sanki. Sadece bir kere hareketli bir sahnede ghosting effect yaşadım diye hatırlıyorum. Ayrıca kayan altyazılarda da her zaman iyi iş çıkaramayabiliyor. Resimlerde fox tv hd ve sd yayın farkı ve söz ettiğim parazitlenmesi görebilirsiniz.
Tvnin renk ve görüntü performansı için konuşacak olursak ise, aslında bunu HDR ve non-HDR şeklinde ayırmak mantıklı olacaktır çünkü iki durum arasında renk, parlaklık ve kontrast olarak uçurum olabiliyor. Ama tvde genellikle kendi uydu alıcısı üzerinden hd kanal izlediğimi veya bilgisayardan veya usb üzerinden fullhd film izlediğimi düşünerek yorum yapacak olursam, tvnin renklerini ben yeterli ve gerçekçi buldum. Renk ve görüntü ayarını kendi zevkime göre ayarladıktan sonra renklerde göze çarpan bir aşırılık veya solgunluk yok. Aynı şekilde önce çıkmaya çalışan bir renk de yok. Renk tonlaması dengeli geldi bana. Renklerde abartılık yok ve gerçeğe yakın. Ama bazen uydu kanallarını izlerken acaba renkler biraz daha doygun olabilirmiş dediğim de olmuyor değil. Hatta annemlerdeki ips panelli JVC 49VU73Tdeki renkler bendeki tvye göre sanki biraz daha iyi. Netlik ve keskinlik ise yeterli. Ayarlardan keskinlik ile oynamanız hd görünütülerde herhangi bir fark yaratmıyor. Gerçi artık günümüzde esas izlemeniz gerekenden de emin olamıyorsunuz, haliyle, gözünüze nasıl hoş gelirse öyle izliyorsunuz. Yani renklerin çok canlı olması evet, göze daha hoş gelebilir ama bu renkler kaynağına ne kadar sadık, gerçekte de bu renkler böyle mi, bundan emin olamıyorsunuz. (Özellikle siyah) renk tonları ve renk ayrımı genellikle başarılı ve kontrast seviyesi, hele ki hdr veya (özellikle) db destekli bir içerik izliyorsanız, oldukça yüksek. Tabi bunda da durum videodan videoya da değişkenlik gösterebiliyor. Her içerik aynı performansı vermeyebiliyor. İlk zamanlar ödediğim parayı çıkartsın diye tvyi spor modunda kullanıyordum. Tabi sonradan spor modunun oda ortamı için fazla parlak ve biraz da soğuk olduğuna kanaat getirerek sinema moduna aldım. Gerçeğe daha yakın olduğunu düşündüğüm için sinema modunu kullanıyorum ve gerek duyarsam bu menü altındaki değerlerde değişiklik yapıyorum. Gerçi tvmiz temel ayarlar dışında, öyle pek detaylı görüntü ayarlarına imkan vermiyor zaten.
Usb kullanımı: Tvmizin yan tarafında 2.0 versiyona sahip, type A formunda ve maksimum 500 mah destekli bir usb girişi bulunuyor. Bu sayı benim için yeterli olsa da, Vestel üretimi JVC ve Toshiba modellerde bu sayı genelde 2 iken Vestel’in üst seri bir televizyona yalnızca 1 adet usb girişi koymasını açıkçası garipsedim. Benzer şekilde 3 yerine de 4 adet hdmi girişi olabilirdi. Usb üzerinden evde oturup film izlemek için indirdiğim 720p ve 1080p formatında riplenmiş mkv videolar dışında, tvnin HDR ve DB özelliğini test etmek için çoğunluğu h.265/hevc (ve h.264/avc ve VC1) ile sıkıştırılmış ts, mkv ve mp4 formatında çeşitli kaynaklardan derlediğim hem 8-bit ve 10-bit, hem de 4k 24 ve 60fps, HDR ve DBvision destekli videolar izleme şansım oldu. Bu videoların bazıları ise Dolby True HD/Atmos, DTS:X ve DTS:MA 7.1 gibi ses teknolojileriyle zenginleştirilmişti. Amacım bu sayede tvnin yeni nesil ses ve video sıkıştırma ve geliştirme teknolojilerini destekleyip desteklemediğini ve destekliyorsa bu içeriklerdeki performansını görmekti. Hatta sizler için hiçbir masraftan kaçınmadım, Big Buck Bunny isimli animasyonun sırasıyla 480p, 720p, 1080p (24 ve 60 fps) ve 2160p (24 ve 60 fps) versiyonlarını da indirip deneyerek tvnin hemen her türlü çözünürlükteki görüntü performansı hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmaya çalıştım. Bu deneyimlerim sonucunda da ilk söylemek istediğim tvmiz maalesef Dolby Atmos ya da Dolby True Hd gibi sıkıştırılmamış ses (Meridian Loseless Codec) dosyalarını desteklemiyor. Tvmiz ilginç şekilde, Dolbyvision destekliyor ama berebarinde gelen Dolby Atmos ses desteği sunmuyor. Dts Hd ve Master Audio ile yaptığım testlerde sıkıntı yaşamadım. Aynı şekilde DTS:X desteği de mevcut. Onun dışında ac-3 ile kodlanmış Dolby Digital seslerde sorun yok. Hatta bir videodaki 5.1 kanal flac sesi bile çaldı. Ama doğrudan flac müzikleri açmadı. Ama dediğim gibi yeni nesil Dolby sesleri maalesef çalmadı, zaten görmedi bile. Görüntü performansı hakkında konuşacak olursak ise, Big Buck Bunny animasyonu ise biraz düşük bitrateli olmasına rağmen en iyi görüntüyü 1080p 60fps versiyonunda aldım. 24 fpsye göre hareketli görüntüler daha akıcı ve titreşimsizdi. 720p videoların 4k ekranda izlemek için asgari düzey olduğunu düşünmekle beraber, eğer biraz kalitesiz (düşük bitrate) riplenmiş ise, 720p bile bazen rahatsız edebiliyor. Standart 4k görüntüler gayet net ve akıcı; renkler ise yeterince doygun ve gerçekçiydi. İnternetten indirdiğim, Youtube’dan değil, VP9 profile 2, yani youtube hdr, videolar da aynı şekilde sorunsuz şekilde HDR desteğiyle izlenebiliyor. Standart Youtube videolar vp9 kodek kullanırken, HDR videolar ise VP9 profile 2 (VP9.2) kodek ile kodlanıyor. Aynı şekilde youtube uygulaması üzerinden de 4k hdr veya dbvision içerikler izleyebiliyorsunuz. Ama youtube üzerinden izlerken herhangi bir bildirim almıyorsunuz çünkü tvmiz yalnızca usb ve hdmi üzerinden hdr ve dbvision sinyali alıyor. Unutmadan tvmiz db vision bildirimi yaparken, yani sağ üst köşede birkaç saniyeliğine DB vision logosunu gösterirken, hdr için böyle bir seçenek yok.
Hatta, tvmizin gücünün test etmek için, Jellyfish Video Bitrate Test Files (
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
indirebilirsiniz) sitesinden 4k çözünürlükte sırasıyla 400, 300, 250, 200, 180... mbps bitrateli dosyaları sırayla oynatarak tvnin sorunsuz oynatabileceği maksimum bitrate oranın bulmaya çalıştım. Buna göre, tvmiz en fazla 180 mbps bitrate oranına sahip videoları takılmadan oynatabiliyor. Tabi bu dosyanın bilgisayarda mpc ile çalarken 600 mb'dan daha fazla ram isgal ettiğini de hatırlatayım.Tvmizin teknik özelliklerinden bahsederken wide color gamut (Vestelin kendi koyduğu ismiyle, quantum renk paleti) var demiştik ve bu özellik izlediğiniz içerik de bunu destekliyorsa kullanışlı oluyor. Forumda konusu da geçmişti, bu özellik açılıp kapatılabiliyor mu, diye. Bu özellikle varsayılan olarak aktif ama sadece destekleyen içeriklerde işe yarıyor. 4k içeriklerde wcg olması demek izlediğiniz içeriğin BT.2020 renk uzayını desteklediği anlamına geliyor ki, HDR ve DB videolar genellikle post-production sürecinde bu renk uzayını destekleyecek şekilde üretilir. Tvmizin de bu renkleri desteklemesi için BT.2020 sinyali alması gerekir ki wcg özelliğini aktif edebilsin. SDR 4k ve hd içerikler ise genellikle bir önceki HD tv standardı olan BT.709 renk uzayı kullanılarak üretilir. Yani bir videonun hdr veya DB destekli olup olmadığını anlamak için bilgisayardan kullanıdığı renk spektrumuna bakmak fikir verebilir. Aşağıda da biri HDR, diğeri ise SDR olan iki 4k içeriğin mediainfo bilgilerini görebilirsiniz.
Tvmizin teknik özelliklerinden bahsederken wide color gamut (Vestelin kendi koyduğu ismiyle, quantum renk paleti) var demiştik ve bu özellik izlediğiniz içerik de bunu destekliyorsa kullanışlı oluyor. Forumda konusu da geçmişti, bu özellik açılıp kapatılabiliyor mu, diye. Bu özellikle varsayılan olarak aktif ama sadece destekleyen içeriklerde işe yarıyor. 4k içeriklerde wcg olması demek izlediğiniz içeriğin BT.2020 renk uzayını desteklediği anlamına geliyor ki, HDR ve DB videolar genellikle post-production sürecinde bu renk uzayını destekleyecek şekilde üretilir. Tvmizin de bu renkleri desteklemesi için BT.2020 sinyali alması gerekir ki wcg özelliğini aktif edebilsin. SDR 4k ve hd içerikler ise genellikle bir önceki HD tv standardı olan BT.709 renk uzayı kullanılarak üretilir. Yani bir videonun hdr veya DB destekli olup olmadığını anlamak için bilgisayardan kullanıdığı renk spektrumuna bakmak fikir verebilir. Aşağıda da biri HDR, diğeri ise SDR olan iki 4k içeriğin mediainfo bilgilerini görebilirsiniz.
Tvmizin biraz da ses performansına değineyim. Tvnin ses başarımını tek kelimeyle özetleyecek olursam, vasat, diyebilirim. Tv Dolby Digital ve DTS TruSurround ve DTS Hd ses geliştirmelerini desteklekle beraber, deneyimlerim sonucu DTS format desteğinin Dolby’e göre daha fazla olduğunu söyleyebilirim. Ben Dolby smart seçeneğini kullanıyorum, çünkü DTS’i aktif ettiğimde surround efektinin çok fazla olduğunu ve bunun da sesi doğallığından ya da gerçekçiliğinden uzaklaştırdığını düşünüyorum. Frekans aralığı olarak ise, alt tonlara zaten fazla inememekle beraber kullanılan hoparlörlerin full-range değil de mid-range, yani orta ve az biraz da üst notalar, olduğunu anlamak zor olmuyor. Olur da ekolayzır ayarı yapmak isterseniz en alt ton ayarının 120 hz'den başladığını görebilirsiniz. Ama genel performansının günlük kullanım için yeterli olduğunu söyleyebilirim.
Biraz da smart özelliklerine değinecek olursak, öncelikle smart benim için olmazsa olmaz bir şey değil çünkü tvnin hemen yanında masaüstü bilgisayarım mevcut ve bir şey izlemek istersek tvnin smart uygulamaları yerine kullanım kolaylığı olması açısından bilgisayarı kullanmayı tercih ediyorum. Çünkü sert bir klavye ile geç algılayan bir tvde birşeyler yazmak sinir bozucu olabiliyor. Sanıyorum son güncellemeden sonra bu sorunlar ortaya çıktı. Öncesinde bu kadar rahatsız etmiyordu smart uygulamalarını kullanmak. Smart uygulamalarından ise tek kullandıklarımız youtube ve biraz da netflix. Netflix’de bir şey izlemek için oynat derseniz, önce düşük çözünürlükte başlayan içerik daha sonra bağlantı hızınıza göre üst çözünürlüklere yükseltiliyor. Mesela fullhd içerik izlerken kumandadan info tuşuna basarsanız o anki kullanılan bant genişliğinin (içeriğe göre değişmekle beraber) 5 mb/snin biraz üzerinde olduğunu görebilirsiniz. Eğer bazen tvnin kumandayı algılamadığını düşünüp kumandadan art arda farklı tuşlara basarsanız, tvmiz ya bir süre bekleyip komutlarınızı tek seferde yerine getiriyor ya da bu kadar tuş kalabalığını kafam almıyor deyip, kendini yeniden başlatabiliyor. Yeniden başalarken de, kısa ama normal açılışından biraz uzun bir süre koyu ve boş bir ekranla sizi karşılayıp, size yoksa tv gitti mi dedirtebiliyor. Youtube kullanımında şimdiye kadar kumandadan verilen komutları biraz geç algılama dışında bir sorunla karşılaşmadım. Ama Netflix’de nadiren de olsa donma ve resetleme sorunu yaşadığımı belirteyim.
Onun dışında tv her açıldığında menü de tv ekranında açık şekilde sizi karşılıyor ve birkaç saniye sonra menü kayboluyor. Ama tv ile beraber menü de açılmasa daha iyi olurdu diye düşünüyorum. İsterseniz menüyü kendinize göre kısmen özelleştirip, menü ekranına uygulama kısayolu ekleyebiliyorsunuz. Hatta görüntü ayarlarına girmeden, doğrudan bu menünün hemen altında açılan kutucuklar ile bazı temel ayarları hızlı bir şekilde yapabilme şansınız mevcut. Unutmadan, tv ayarlarından kullanım kılavuzunu açıp okumakta fayda görüyorum. Hem kullanımla ilgili ipuçları veriyor hem de tvnin sahip olduğu teknolojiler ve kullanımı ile ilgili bazı bilgiler sunuyor. Menü ile ilgili bazı resimler:
Tvmiz internet bağlantınızın gidip geldiğini de sağ üst köşede beliren bir simge ile haber veriyor. Kablosuz olarak bağlandığım internet bağlantısında, kopmalar veya online içerik oynatırken donma veya takılma ile pek karşılaşmadığımı söyleyebilirim. Wireless display özelliği ise güzel çalışıyor. Telefonu hızlı ve sorunsuz bir şekilde tv ekranına yansıtabiliyorsunuz. Telefon menüsünden gezinirken herhangi bir gecikme yaşanmazken, youtube üzerinden video izlediğinizde gecikmeler olabiliyor ve gecikme bu uygulamadan çıksanız bile devam ediyor. Tvnin karşısına geçip flash patlatarak bir foto çektiğinize, tv ekranında sonsuz adet flaş ışığı patlaması görebilirsiniz. Aynı şekilde youtube uygulaması üzerinden izlediğiniz bir videoyu sorunsuz bir şekilde kablosuz olarak tvye aktarabiliyorsunuz.
Servis tecrübelerim: Tvyi aldıktan yaklaşık 1 ay sonra ekranda 2 adet dikey çizgi ortaya çıktı. Servise başvurduk ve bize ekran değişimi olacağı, ekran tedarik edilemezse ise yeni bir tv gönderileceği söylendi. Manisa’dan İbrahim Bey konuyla ilgili beni arayıp bilgilendirdi. Tv serviste değişim beklerken sms yoluyla, mealen, “Tvniz servisteyken evde canınız sıkılmasın. İsterseniz size idareten bir tv verelim” diyen beni oldukça şaşırtan bir mesaj geldi. Böyle bir hizmetten haberim yoktu ve sunabilecekleri aklımın ucundan dahi geçmezdi. Belki de bana özel bir teklifti, bilmiyorum. Ama bana kendimi çok değerli hissettirdiler
. Ama o arada biz eski tvmizi kullanmaya devam ettiğimiz için gerek duymadık. Unutmadan, tv ile beraber 1 yıllık Digiturk (yanlış hatırlamıyorsam) giriş paketi hediye ettiler ve sezon sonuna kadar süper lig maçları da açık idi. Ama hd kanallar için Eutelsat’a bakan ikinci bir çanak gerektiği ve sık sık kanalların kendi kendine silinmesi nedeniyle hediye edilen uydu alıcısını kaldırıp tvnin kendi uydu alısını kullanmaya karar verdim. Ama hediye uydu alıcısının görüntü performansının tvnin dahili uydu alıcısına göre daha iyi olduğunu söylemeliyim. Servis elemanları ise gayet ilgili ve nazik idiler. Hatta her servis işleminden sonra bizi arayıp verilen hizmetten memnun kalıp kalmadığımızı sordular ve sms üzerinden puanlama yapmamızı istediler. Aslında, bu tvyi, yani Vestel markalı bir televizyonu alma sebeplerimin biri de Vestel’in verdiği servis hizmetini formatör olarak görev yaptığım okulda birkaç defa tecrübe etmiş olmam geliyor. Akıllı tahtalarda oluşan sorunlarda hem ilgili hem de hızlı olmaları, zaten pahalı bir tv alamayan beni Vestel marka televizyonları satın almayı, ya da en azından ilk başta düşünmeye sevk etti. Öyle tahmin ediyorum ki, garantili veya garantisiz olsun, Vestel’in benim sorunuma göstereceği ilgi, ithal ürünlerin servislerinden daha iyi ve daha az maliyetli olacaktır. Hatta, Vestel tv modellerine bakarken önce okuldaki akıllı tahtalara bakmaya gelen ustayı arayıp kendisine hangi modeli alayım diye sormayı da ihmal etmedim. Unutmadan, bir ara ekranın içinde, orta-sol tarafında, küçücük bir böcek/sinek ölmüştü. Tvyi götürüp temizleyip, ertesi gün geri getirdiler. Gerçi içeride başka bir yerde çok yakından bakmadıkça belli olmayan bir iki iz var ama izlememe engel olmadığı için görmezden geldim.Tvyi kullanırken Temmuz ayının ortalarında yazılım güncellemesi geldi. Yazılım sürümü V.5.7.10.0 sürümünden V.5.7.20.0 sürümüne yükseltildi. İlk başlarda güncelleme ile ilgili “changelog” olmadığı için bu yazılım güncellemesinin neler getirdiğini bilemedim doğal olarak. Ama sonra aynı güncellemeyi alan forumdaki diğer kullanıcılar ve kendi tecrübelerimden yola çıkarak söyleyebilirim ki, tvye kendini yeniden başlatma, donma, takılma gibi yeni özellikler gelmiş. Önceki sürüm süper hızlı değildi ama iyi-kötü bir stabilitesi vardı. Bu sürüm sanırım bazı smart uygulamalarının güncelleşmesini sağlamış. Ssiptv smart uygulamalardan silinmiş mesela. Aynı şekilde youtube ve netflix için de eskiye göre bazı arayüz güncellemeleri olduğunu fark ettim. Tabi bu uygulamalar kendilerini otomatik olarak güncellemiyorlarsa…
Kelimelerimi burada, tv ile ilgili artı ve eksi kısımlar ile bitirmek istiyorum. Umarım bu yazı okuyan herkese faydalı olur. Yanlış veya eksik gördüğünüz bir yer olursa, geri dönüş yapmayı unutmayın lütfen. Tv ile ilgili, değinmediğim başka özellikler yerler de var. Ama aylardır yazıp bitirmeye uğraştığım bu yazıyı en azından bir an önce yayına koyup, zaman içinde de yapabilirsem eksik yerleri tamamlamak sanırım daha iyi olacak. Olabilecek yanlışlardan dolayı şimdiden affınıza sığınıyor ve beni dinlediğiniz için tekrardan çok teşekkür ediyorum.
Tv ile ilgili beğendiğim ve beğenmediğim hususlar şu şekilde arkadaşlar:
Artıları
VA panel olması
Büyük ekran
4k (daha doğrusu UHD) olması
İnce ve şık tasarımı
Görüntü kalitesi
Kontrast Seviyesi
Parlaklık
HDR ve Dolby vision desteği ve performansı
Dahili 4k uydu alıcısı olması
Kablosuz bağlantı yetenekleri
Fiyatı
Eksileri
Bulutlanma
Yavaş kanal geçişleri
Sorunlu yazılım
Yan izleme açıları
Gündüzleri pencere karşısında fazla yansıma yapması
Web sitesindeki bilgi eksikliği ve karışıklığı
Nötr
Renk performansı (Biraz daha canlı olabilirmiş)
Hoparlörler (Standart kullanıcı için yeterli)
Smart özellikleri (Benim için olmazsa olmaz değil)
50 hertz panel
SMR performansı
Dahili uydu alıcısı performansı (Sd yayınlarda daha iyi olabilirmiş)
Dipnot: Bu yazı tamamen öznel olup, yukarıda adı geçen ürün ile ilgili tecrübe ve görüşlerimi paylaşmak maksadıyla yazılmıştır. Bunun için de öznel olduğu kadar tarafsızdır da. Amacım ürünü övmek veya kötülemek değildir. Sadece okuyanlara fikir vermesi açısından deneyimlerimi paylaşmak maksadıyla yazdım. Neticede benim için yeterli gelen şeyler sizin için tvyi tercih etmeme sebebi veya tam tersi olabilir.
Dipnot 2: Bu yazıyı hazırlayıp yayınlamak kesik kesik süreçlerle yaklaşık 6 ay sürdü. O yüzden cümleler veya bölümler arası akıcılık, anlam bozukluğu veya tutarsızlık gibi şeyler görürseniz şaşırmayın. Bilgisayar başına her oturduğunuzda ruh haliniz farklı olabiliyor. Eksik ve/veya yanlış gördüğünüz noktaları olursa, yazmayı ihmal etmeyin.
Dipnot 3: Burada tv ile ilgili değinmediğim hususlar mevcut. Merak ettiğiniz bir şey varsa, lütfen sorun.
Dipnot 4: Fotoğrafları Lg G4 telefon ile otomatik modda çektim. Tv görüntülerindeki bazı bulanıklıklar telefondan kaynaklıdır, dikkat edelim.
Dipnot 5: Tvyi tavsiye eder misin diye soranlara cevabım: Donanım, günlük kullanım ve servis noktasında evet, yazılım ve smart noktasında hayır.
Dipnot 6: Sadeleştirilmiştir.
Son düzenleme:
Bu arada TV'ye 2 gün önce güncelleme geldi. Ama neler değişti hiçbir fikrim yok. Şimdilik tek fark ettiğim, kablosuz internetin gelip gittiğini gösteren simge sağ üst köşeden sağ orta kenara alınmış. 